Versus

inc. Quisquis amas sacram lector addiscere legem
expl. Ne post ablutum valeantque luere tributum. Amen

I primi 12 esametri introducono le Sententiae di Taione di Saragozza

Prologus

inc. Domini et Salvatoris nostri Ihesu Christi gratia rutilante, opacitatis tenebris ab agro legis repulsis atque mortiferum virus legis litterae excluso
expl. Dei faciam voluntatem, de carne iturus, perfrui vitam merear beatam [rec. Ratti] - ob multorum equidem utilitatem in hoc corpore adgregare curavi [rec. bavarese]

Lectiones III de nativitate Domini de Esaia propheta

inc. Primo tempore alleviata est
expl. in iustitia fundaveris

(I a) Is 9, 1-10, 20;  (I b) Is.40, 1-41, 16; (I c) Is. 52, 1 - 54, 14. 

Ps. Max. Taur. s. XX, 2

inc. Audistis fratres carissimi quemadmodum nobis beatus evangelista
expl. divinae dignationis est

Cento in natale Domini «Audistis fratres quemadmodum»

inc. Audiat in presenti lectione dilectio vestra
expl. cohaeredes Christum Dominus noster qui

Grégoire Homéliaires p. 139

Cento in natale Domini «Aeterni numinis»

inc. Aeterni numinis virgineum partum
expl. retinet Dominus noster Iesus Christus qui

Grégoire Homéliaires 140

Cento in natale Domini «Audite filii lucis»

inc. Audite filii lucis adoptati in regnum Dei
expl. salvatorem mundi Dominum nostri

Ps. Augustin. s. 195

inc. Castissimum Mariae virginis uterum
expl. uxoris ut pater dicaris salvatoris qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen

Ps. Augustin. s. 125 (ps. Leo)

inc. Nativitatem Domini nostri Iesu Christi secundum carnem ita Evangelista
expl. concedere vitam aeternam, qui cum Patre et Spiritu sancto

Ps. Augustin. s. 123 (ps. Fulg. s. 36 bis)

inc. Nativitas Domini nostri Iesu Christi totum mundum nova adventus
expl. novus recuperat Dominus Iesus Christus qui cum Patre

CPPM I A 908; I B 4828 a

Ps. Augustin. s. 193

inc. Fratres dilectissimi hodie dies illuxit in quo Christus
expl. ventris hospitium ingreditur Deus qui

Cai. II, 32; Mai 77 [fragm.]: CPPM I A 978; 1338 (Cai.); 1684 (Mai). Incipit Mai: Omnes scripturae quas nunc audivimus, carissimi

Cento Augustinianus «Salvator noster (hodie) natus de Patre sine die»

inc. Salvator noster natus de Patre sine die
expl. et dies cordis nostri ipse est Dominus. Ambulemus in lumine eius, exsultemus et iucundemur (laetemur) in eo

Grégoire Homéliaires 141-2

Cento in natale Domini «Filium Dei sicuti est apud Patrem»

inc. Filium Dei, sicuti est apud Patrem aequalis illi et coaeternus
expl. natus de Spiritu sancto et (de) Maria Virgine et regnat cum Patre

Grégoire Homéliaires 142-3

Leo. I tr. 22

inc. Exultemus in Domino, dilectissimi, et spiritali iocunditate laetemur
expl. mereamini in sua maiestate regnantem

Leo. I tr. 27

inc. Festivitatis hodiernae, dilectissimi, verus venerator
expl. tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria

Leo. I tr. 30

inc. Saepe, ut nostis, dilectissimi, de excellentia festivitatis hodiernae
expl. nomen sub caelo datum hominibus, in quo oporteat salvos fieri

Leo. I tr. 29

inc. Excedit quidem, dilectissimi, multum quae supereminet
expl. in unitate deitatis patri permanet aequalis, cum quo

Cento Leoninus «Cum semper nos dilectissimi gaudere»

inc. Cum semper nos dilectissimi gaudere in Domino omnia divina eloquia
expl. quoniam quicumque spiritu Dei aguntur, hi filii sunt Dei, qui regnat

Grégoire Homéliaires 143

Lectio in natale sancti Stephani ex Actibus Apostolorum

inc. Stephanus autem
expl. evangelizantes verbum Dei

Act. 6, 8 - 8, 4

Ps. Augustin. De sancto Stephano (s. 382 olim dubius e PL XXXIX)

inc. (a) Iesus filius Nave in eremo pugnabat; (b) Dominus et Salvator noster Iesus Christus
expl. (a) inimicis oraveris. Quod nobis; (b) nisi pro tuis inimicis oraveris

CPPM I A 748

Fulg. s. 3

inc. Heri (fratres charissimi hesterno die) celebravimus temporalem sempiterni
expl. ut ad praemia aeterna pervenire possitis adiuti gratia Christi Domini Salvatoris (cooperante Domino)

CCsl XCI A 905-9

Ps. Augustin. s. 210 (ps. Max. Taur. e PL XXXIX; ps. Augustin. Mai. 114 [expl. b]; ps. Max. Taur. Bruni 85)

inc. Hesterno die natalem habuimus Domini Salvatoris
expl. (a) orantibus vobis ipse praestare dignetur qui cum Patre; (b) martyrii consequitur coronam praestante Domino cui est gloria

CPPM I A 995; I B 6081; I A 1722; I B 5888

Ps. Augustin. s. digest. (ps. Max. Taur. XXXI, 29 [inc. b])

inc. (a) Inter purpureos martyrum choros; (b) Inter martyrum splendidissimas classes et purpureos
expl. fundamus orationem nostram ad eum qui

CPPM I A 2340; I B 5963

Cento in natale sancti Stephani «Quoniam video nostras»

inc. Quoniam video nostras disputationes graphio ceraque ligari
expl. proximum tuum tamquam te ipsum

Grégoire Homéliaires 144

Ps. Augustin. s. 212

inc. Donet mihi Dominus pauca dicere salubriter
expl. Vita omnium nostrum beata est et aeterna. Ergo, Qui gloriatur, in Domino glorietur qui vivit... Amen

Riferimenti PL vol. XXXIX coll. 2141-2; Verbraken Les fragments (1974) pp. 265-6; Grégoire Homéliaires (1980) p. 144; CPPM I (1994) vol. A n. 997

Augustin. s. 319 + Augustin. s. 319 A

Lectio in natale sancti Iohannis ev. ex Apocalypsi

inc. Apocalypsis Iesu Christi
expl. dicat ecclesiis

Apc. 1, 1 - 2, 11

Hier. Comm. in Evangelium Matthaei excerptum (cum hom. 62 ex Comm. interpolatum)

inc. Tunc accessit ad eum mater filiorum Zebedaei cum filiis suis adorans et petens aliquid ab eo
expl. vestrum erit

BHM II 217a nr. 62; Grégoire Homéliaires 145

Cento de natale sancti Iohannis evangelistae

inc. Post haec assumpsit Iesus (Mt. 17, 1-2). Illud vero quaerendum est quare Petrus et Iacobus
expl. flatu quiescentis deorsum ad superiora pulvis ebulliat

Grégoire Homéliaires 145-8

Lectiones in natale Innocentium ex Apocalypsi

inc. In diebus illis vidi sub altare Dei
expl. sine macula sunt

Apc. 6, 9-11; 7, 2-8.9-17; 8, 1-4; 14, 1-5

Caes. Arel. s. 222 (ps. Augustin. s. 220; ps. Faust. s. 5 e CSEL; ps. Hier. s. e PL XXXIX)

inc. Hodie, fratres charissimi, natalem (solemnitatem) illorum infantium colimus
expl. ut nos de inferno eripiat et cum sanctis suis in caelesti regno heredes constituat Iesus Christus Dominus noster et redemptor noster qui cum Patre

London, British Library, Add. 30853, 250-254v

CPPM I A 1005; I B 4400; I B 4712; I B 5069

Ps. Augustin. s. 219 (ps. Beda; ps. Chrysost.)

inc. Credimus Iudaeis quia notus aliquando in Iudaea Deus
expl. gemitus compeditorum ipso adiuvante qui

CPPM I A 1004; I B 4100

Ps. Augustin. s. 218

inc. Christo igitur secundum prophetiae fidem
expl. credulitate quarendus est qui vivit

CPPM I A 1003

Cento in natale Innocentium «Quotienscumque fratres sanctorum martyria»

inc. Quotienscumque, fratres, sanctorum martyria celebramus
expl. sua protectione perducat

CPPM I B 5884; I A 1006

Ps. Augustin. s. Mai 112; Liv. 3 (ps. Beda)

inc. Quid est hoc, fratres karissimi, quod octava die circumciditur puer?
expl. atque deputari optamus et obsecramus, ipso auxiliante, qui vivit, et regnat

Riferimenti (ed. rif.) PL, Suppl. vol. II coll. 1213-8; CPPM I (1994) vol. A nn. 1719, 1958; CPPM I (1994) vol. B n. 4102

Ambros. Expositio Evangelii secundum Lucam (exceptum)

inc. Circumciditur itaque puer. Quis ille puer
expl. ut immaculatus exiret

Ambros. Exp. in Lucam II 54-57

Hieron. Comm. in Epist. ad Ephes. (excerptum) cum paraphrase biblica

inc. Propter quiod memores
expl. unus est Christus

Eph. 2, 13-14

Hieron. In Eph. I, 2, 12-18

Lectio prima in sancta Epiphania de Esaia propheta

inc. Omnes sitientes
expl. ad finem irascar ait Dominus omnipotens

Is. 55, 1-57, 16

Lectio secunda in sancta Epiphania de Esaia propheta

inc. Surge inluminare Hierusalem
expl. cui benedixit Dominus

Is. 60, 1-61, 9

Lectio tertia in sancta Epiphania de Esaia propheta

inc. Gaudens gaudebo
expl. a saeculo nomen tuum

Is. 61, 10-63, 16

Augustin. s. 199

inc. Nuper celebravimus diem quo ex Iudaeis Dominus natus est
expl. per quos congregaret salvandos etiam ex gentibus peccatores

Ps. Augustin. s. 135

inc. Intelligere possumus fratres carissimi quantam gratiam
expl. peccati corruptione custodiat quod ipse praestare dignetur qui vivit

CPPM I A 920

Augustin. s. 202

inc. Hodierni diei per universum mundum nota solemnitas
expl. novam viam carpamus, non qua venimus (venite) redeamus

Augustin. s. 200

inc. Ad partum Virginis adorandum Magi
expl. iterum inserere illos, habeamus infatigabilem caritatem

Augustin. s. 201

inc. Ante paucissimos dies Natalem Domini celebravimus
expl. ut sibi sumant iudicium, nobis praebeant testimonium

Cento de epiphania «Domini et Salvatoris nostri»

inc. Domini et Salvatoris nostri Iesu Christi adventus in carne
expl. inluminat caecos cui est honor

Grégoire Homéliaires 150

Cento Leoninus «Causam dilectissimi et rationem»

inc. Causam dilectissimi et rationem solemnitatis hodiernae
expl. servorum suorum conversatione benedicitur, cui est gloria

Grégoire Homéliaires 151

Leo. I tr. 37

inc. Memoria rerum ab humani generis Salvatore gestarum
expl. et qui se humiliat exaltabitur

Leo. I tr. 33

inc. Quamvis sciam, dilectissimi, quod sanctitatem vestram
expl. potest eundem manifestare in maiestate regnantem cum patre

Leo. I tr. 36

inc. Dies, dilectissimi, quo primum gentibus Salvator mundi
expl. qui dedit unde peteretur. Per Dominum nostrum

Paris, Bibliothèque Nationale de France, n.a. lat. 2639 IV, f. 5

Ps. Augustin. s. in purificatione sanctae Mariae II «Non solum ab angelis» [ps. Ambros. In purificatione sanctae Mariae]

inc. Ecce homo erat - Non solum ab angelis (Lc 2, 25)
expl. corporis veritate

Riferimenti (ed. rif.) PL, Suppl. vol. III coll. 343-6; CPPM I (1994) A nn. 155, 2256

Ps. Augustin. s. in purificatione sanctae Mariae I «Hodiernus dies magnum contulit gaudium»

inc. Hodiernus dies magnum contulit gaudium
expl. qui tollit peccata mundi, Iesus Christus Dominus noster qui

Grégoire Homéliaires 151-2

Ps. Augustin. s. 128 (inc. mutil.)

inc. Sic namque fratres olim per prophetam
expl. sed reformationis Domini nostri Iesu Christi qui

CPPM I A 913

Cento de purificatione sanctae Mariae «Ait igitur fratres karissimi sancta et magna sinodus»

inc. Ait igitur fratres karissimi sancta et magna sinodus
expl. Domino vivere debeamus

Paris, Bibliothèque Nationale de France, n.a. lat. 2639 IV, f. 6

Ps. Augustin. s. 144 (ps. Max. Taur. s. CXVI, 21)

inc. Adest nobis venerabile et medicinale Quadragesimae tempus
expl. qui se in paupere esurire testatur

Paris, Bibliothèque Nationale de France, n.a. lat. 2639 IV, f. 6

CPPM I A 929; I B 5830; I B 5049

Caes. Arel. s. 199 (ps. Augustin. s. 142; ps. Fau. s. 25)

inc. Rogo vos et admoneo ut in ipso (al.: isto) legitimo
expl. sub sua protectione perducat, qui

Altre attribuzioni: ps. Leo papa (CPPM I B 5553); ps. Isidoro di Siviglia (CPPM I B 5304). CPPM I A 85, 927; I B 4733

Ps. Augustin. s. II app. 24 (ps. Fau. s. 26; ps. Leo s. 3 e PL LIV)

inc. Permotos (al.: praemonitos) esse vos credo
expl. operibus credite

CPPM I A 1299, 1432; I B 4734, 5480

Ps. Augustin. s. 145 (ps. Max. Taur. CXVI, s. 20)

inc. Hos sanctae Quadragesimae dies, fratres carissimi debemus
expl. periculum evadere poteritis, praestante

Grégoire Homéliaires 153: expl. operibus credite (ut Alanus s. I 53). CPPM I A 930; I B 5829

Max. Taur. s. 70

inc. Non usque adeo contristari debemus
expl. nostris intervenientibus peccatis ei inferatur oblivio

ed. rif. CC ser. lat. XXIII, pp. 293-5

Leo. I tr. 39

inc. Hebraeorum quondam populus et omnes Israeliticae tribus
expl. laetabitur in sacramento reformationis humanae. Per Christum

Leo. I tr. 43

inc. Apostolica, dilectissimi, doctrina nos admonet
expl. et magnificent Patrem vestrum, qui est in coelis, qui cum eodem Patre et Spiritu sancto vivit et regnat... Amen

Leo. I tr. 50

inc. Adpropinquante, dilectissimi, solemnitate paschali, adest
expl. tanto simus perfectius innocentes. Per Dominum nostrum

Leo. I tr. 44

inc. Semper quidem, dilectissimi, misericordia Domini plena est terra [Ps 132, 5]
expl. nobis divinam clementiam praeparamus. Per Dominum nostrum

Leo. I tr. 45

inc. Virtus, dilectissimi, et sapientia fidei Christianae, amor Dei est
expl. aeterna coelestis regni beatitudo suscipiet. Per Dominum nostrum

Leo. I tr. 46

inc. Devotionis quidem vestrae, dilectissimi, novimus hunc esse fervorem
expl. ut et in tentationem non inducamur, et a malis omnibus liberemur. Per Dominum nostrum

Leo. I tr. 47

inc. In omnibus, dilectissimi, solemnitatibus Christianis non ignoramus
expl. Beati enim misericordes, quoniam ipsorum miserebitur Deus [Mt 5, 7], qui vivit et regnat

Leo. I tr. 40

inc. Licet nobis, dilectissimi, appropinquante festivitate paschali ieiunium
expl. omnes laetantes, omnes habeat innocentes. Per Dominum nostrum

Leo. I tr. 48

inc. Inter omnes, dilectissimi, dies quos multis modis honorabiles habet
expl. et augebit incrementa frugum iustitiae vestrae [II Cor 9, 10]. In Christo Iesu Domino nostro, qui vivit et regnat

Leo. I tr. 42

inc. Praedicaturus vobis, dilectissimi, sacratissimum maximumque ieiunium
expl. si nos ab omni malitia contineamus. Auxiliante nobis per omnia Deo omnipotente, cui cum Filio et Spiritu sancto una est deitas, una maiestas in saecula saeculorum. Amen

Leo. I tr. 49

inc. In omnibus quidem, dilectissimi, diebus atque temporibus quaedam nobis divinae bonitatis signa
expl. Sicut aqua exstinguit ignem, ita eleemosyna exstinguit peccatum [Eccl 3, 33]. Per Dominum nostrum

Hieronymi sermo de Quadragesima (ps. Hieron. epist. 27)

inc. Quomodo miles semper exercetur
expl. et carnibus agni Christi Iesu

BHM II nr. 228; CPL 600

Ps. Augustin. s. 83

inc. Iam dies ieiunii, fratres carissimi, dies obsecrationis
expl. misericordiam (a Domino) consecuturi, cui est gloria

Altre attribuzioni: Girolamo. CPPM I A 868; I B 5033

Ps. Augustin. s. de ieiuno et elemosina (ps. Leo. s. 4 e PL LIV = s. Cai VIII, 1)

inc. Dilectissimi nobis, fides vestra nos admonet religionis
expl. vitam consequamur aeternam

CPPM I A 2320; I B 5481, 5499

Caes. Arel. s. 198 (ps. Augustin. s. 141; ps. Faust. s. 16)

inc. Dominus et Salvator noster qualiter ad eum post multas
expl. paratum est ab origine mundi ad quem vos Dominus sub sua protectione perducat

Altre attribuzioni: ps. Leo papa; ps. Ambros. CPPM I A 84, 926; I B 4724, 5551

Max. Taur. s. 69 cum additamento

inc. Intellexisse (al.: intelligere) vos credo, fratres (carissimi), cur haec nostra ieiunia
expl. in palato faucis animae nobis dulcescat

München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4564 «Alani Homiliarium», ff. 168bisr-170v

Prov 5, 3-4. Ed. rif. CC ser. lat. 23, pp. 288-91. Altre attribuzioni: Ambros. s. 21, ps. Augustin. CPPM I A 31, 2080

Isid. Hisp. De ecclesiasticis officiis I, 37-40

inc. Ieiunii tempora secundum Scripturas
expl. hac observatione celebrat

Grégoire, Homéliaires, pp. 155-6

Leo. I tr. 60

inc. Sacramentum dilectissimi dominicae passionis in salutem humani generis ante tempora aeterna dispositum
expl. in suo post supplicio non timeret. Per Iesum Christum Dominum nostrum, cui est honor

CCL 138A 363-8; PL 54 342-6

Cento Leoninus «Desiderata nobis»

inc. Desiderata nobis, dilectissimi, et universo optabilis mundo adest
expl. tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria [Col. 3, 3], qui cum Patre

Col. 3, 3. Grégoire Homéliaires 156

Cento Leoninus «Omnia quidem tempora»

inc. Omnia quidem tempora, dilectissimi, christianorum animos
expl. fieri corpori gloriae suae [Phil. 3, 20-21], vivens et regnans cum Patre

Phil. 3, 20-21. Grégoire Homéliaires p. 156

Leo. I tr. 61

inc. Cum multis modis, dilectissimi, Iudaica impietas laboraret
expl. sed etiam regni caelestis gloriae praeparemur, adiuvante Domino nostro Iesu

PL 54 346-9; CCL 138A 368-75

Leo. I tr. 58

inc. Scio quidem, dilectissimi, paschale festum tam sublimis
expl. quae mihi solvendi debiti tribuat facultatem. Per Dominum nostrum Iesum Christum

PL 54 332-7; CCL 138A 339-48

Leo. I tr. 59

inc. Decursis, dilectissimi, sermone proximo iis quae comprehensionem
expl. sed in azymis sinceritatis et veritatis [I Cor. 5, 8] resurrectionis Christi mereamur esse participes, qui cum Patre

PL 54 337-42; CCL 138A 349-62

Leo. I tr. 70

inc. Sacram, dilectissimi, dominicae passionis historiam
expl. ut debitum nostrum ipsius auxilio compleatur, qui vivit

PL 54 380-4; CCL 138A 426-33

Leo. I tr. 71

inc. Sermone proximo, dilectissimi, non incongrue vobis
expl. ad illam incorruptibilem glorificandae carnis resurrectionem pertinere [pervenire] mereamur in Christo Iesu Domino nostro, qui vivit

PL 54 386-90; CCL 138A 434-40

Leo. I tr. 72

inc. Totum [fidem] quidem dilectissimi paschale sacramentum
expl. conforme[m] fieri corpori gloriae suae (Phil. 3, 20), qui vivit

Phil. 3, 20. CCL 138A, 441-448; PL 54 390-4

Leo. I tr. 66

inc. Evangelica lectio, dilectissimi, quae sacratissimam dominicae passionis reseravit
expl. credimus quia simul etiam vivemus cum illo [Rom. 6, 3-8], qui vivit

Rom. 6, 3-8.  PL 54 364-8; CCL 138A 400-6

Leo. I tr. 69

inc. Magnitudo quidem, dilectissimi, ineffabilis sacramenti
expl. qui operatur omnia in omnibus [I Cor. 12, 6], vivens et regnans

I Cor. 12, 6. PL 54 376-80; CCL 138A 419-25

Leo. I tr. 67

inc. Semper quidem, dilectissimi, fidelium mentes
expl. ipso largiente reddamus, qui vivit

PL 54 368-72; CCL 138A 407-13

Leo. I tr. 68

inc. Sermo proximus dilectissimi cuius vobis promissam
expl. quod fecit concupisci faciat obtineri, qui vivit

CCL 138A, 414-418; PL 54 372-5

Melito. Sard. Homilia de Pascha (=ps. Leo. s. 7 e PL LIV; ps. Leo. s. Cai 3 e PL LVI; ps. August. s. Mai 166)

inc. Scripturam quidem hebraice (al. hebraici) exitus et verba mysterii
expl. ad excelsa caelorum, qui regnat

CPL n. 1658; CPPLMA (1990) vol. I A n. 1775; CPPLMA (1990) vol. I B nn. 5484, 5501

Isid. Hisp. De fide catholica contra Iudaeos. Epistola dedicatoria (partim mutil.)

inc. Dominae sanctae sorori Florentiae Isidorus. Quaedam quae diversis temporibus
expl. imperitiam probet

mancano i passi: de nativitate Domini... incorporatione eius; sive de resurrectione... atque iudicio; haec ergo... mei laboris. PL 83 col. 449; Grégoire Homéliaires 157

Isid. Hisp. De fide catholica contra Iudaeos I, 18-50

inc. Sic praedixerat Hieremias ex persona Domini
expl. circumaedificavit adversum me ut non egrediar

PL 83, 476-91

Augustin. Tractatus in Evangelium Iohannis 1-8

inc. Postquam Dominus quatriduanum mortuum
expl. gentes fuerant crediturae

PL 35, 1764-6; CCL 36 439-42

Hier. homilia 63* ex Comm. in Evangelium Matthaei

inc. Egreditur de Iericho
expl. salvum faciet populum suum a peccatis eorum

PERICOPE: Factum est autem cum appropinquassent... Iesus dimittet eos (Mt 21, 1). PL 26, 146B-154A (152A-158C) è il Commento a Mt 3, 21 con aggiunta della frase Quando Dominus ingressus est in Hierusalem... salvum faciet populum suum a peccatis eorum qui vivit (CCL 77 181-191, ll. 1164-1437). BHM II nr. 217a. Grégoire Homéliaires 158

Augustin. Tractatus in Evangelium Iohannis excerpta interpolata

inc. Pascha non sicut quidam
expl. proxime iam futurum per eum qui vivit

München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4564 «Alani Homiliarium», ff. 216v-224r

dettagli: capitoli 55-56, 58-59, 61-63. CCL 36 463-9, 472-7, 480-8; PL 35 cc. 1784-9, 1792-7, 1799-805. I dettagli delle lacune e delle interpolazioni in Grégoire Homéliaires 158-60

Max. Taur. s. 59

inc. Retinet sanctitas vestra (fratres) nos vobis
expl. et vivificat morientem, ipso adiuvante qui

PERICOPE: Mt 27, 3-10. Ed. rif. CCL 23 236-8; PL 39 1901-2; PL 57 335D-340A (hom. 48)

Iohann. Chrysost. homilia de proditione Iudae I (coll. Wilmart 10)

inc. Paucis hodie necessarium tractare vobiscum
expl. ad mensam Christi cum quo

Wilmart, Collection 313 nr. 10. Grégoire, Homéliaires 160. PG 49 373-82

Iohann. Chrysost. homilia de cruce et latrone I (coll. Wilmart 11)

inc. Hodierna die Dominus noster pependit in cruce
expl. statuas illis hoc peccatum

Wilmart, Collection 313-4 nr. 11. Grégoire, Homéliaires 161

Ps. Augustin. sermo in parasceven de cruce Salvatoris (Flor. Casin. I, 165-7)

inc. Convenientes ad stationem ecclesiae matris
expl. possideamus perpetua claritate

il sermone non è compreso in CPPM in quanto traduzione di un originale greco (attribuito a Crisostomo: cf. CPPM IA 1517). Grégoire, Homéliaires 161

Augustin. Tractatus in Evangelium Iohannis excerptum interpolatum

Iudaei ergo quoniam parasceve erat (Io 19, 31); Sicut enim dies illa sabbati
expl. vitiis esse non debet

Riferimenti CCSL vol. XXXVI pp. 661-3; PL vol. XXXV coll. 1953-4; Grégoire Homéliaires (1980) pp. 161-2, con dettaglio delle interpolazioni del passo

München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4564 «Alani Homiliarium», ff. 242r-?

est cap. 120, 1-5  interpolatum

Cento e Maximo Taur. «Sed videamus»

inc. Sed videamus fratres
expl. viventem cum mortuis

CCL 23 p. 325 ll. 30-53 (PL 57, 442A-443A homelia 84a) + CCL 23 pp. 152-4 (PL 57, 443A-446B homelia 84b)

Ps. Augustin. s. e PL XLVII «Domini nostri Iesu Christi honorabilem»

inc. Domini nostri Iesu Christi honorabilem solemnitatem
expl. in nobis habitat, quem rogamus cui est honor et gloria... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 165; CPPM I (1994) vol. A n. 1222

Ps. Augustin. s. 160

inc. Passionem vel resurrectionem Domini et salvatoris nostri Iesu Christi
expl. attolere secum dignetur in coelum, cui est honor... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 165; CPPM I (1994) vol. A n. 945

Sermo Cai I, 21 de Pascha I (ps. Fulg. s. 31)

inc. Lux hodie clara refulsit
expl. exultemus et laetemur in ea

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 165

Ps. Augustin. s. II app. 37 de Passione Domini I (= ps. Augustin. s. Mai 81)

inc. Sapientissimus Salomon, fons sapientiae, censor iustitiae, et magister disciplinae, in Canticis canticorum sic fatus est dicens
expl. quia ostendit nobis iter ad caelos dominus Iesus Christus, qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen

Riferimenti (ed. rif.) PL, Suppl. vol. II nn. 887, 1193-4; Grégoire Homéliaires (1980) p. 165; CPPM I (1994) vol. A nn. 1445, 1688

Hieron. Strid. In die dominica Paschae I (ps. Augustin. s. 159; ps. Hieron. epist. 29; ps. Max. s. XXXI, 28)

inc. Non queo, fratres carissimi, quod mentes concipio
expl. iusti intrabant per eam quod ipse praestare dignetur, qui... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 166; CPPM I (1994) vol. A n. 944; CPPM I (1994) vol. B n. 5962

Ps. Augustin. s. e PL XLVII «Exsulta caelum et in letitia» (ps. Hieron. epist. 24 partim; ps. Fulg. s. 30; ps. Euseb. Gallic. s. 12 A; ps. Faust. epist. de resurrectione Domini)

inc. Exsulta caelum et in letitia esto terra
expl. crucifixus et resuscitatus in saecula saeculorum. Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 166; CPPM I (1994) vol. A n. 1224; CPPM I (1994) vol. B nn. 4629, 4749a, 4823, 5007

London, British Library, Add. 30853, 61-63v

Caes. Arel. sermo 203 (ps. Augustin. s. 163 partim)

inc. Gaudete fratres carissimi quia redemptionis nostrae pretium
expl. bonorum operum margaritis ornati feliciter veniamus ipso adiuvante... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 166; CPPM I (1994) vol. A n. 948; CPPM I (1994) vol. B n. 6359

Cento «Pascha Christi, fratres carissimi, regnum»

Opere di riferimento Augustinus Aurelius pseudo Sermones
Caesarius Arelatensis episcopus n. 470 ca., m. 27-8-542 Sermones

inc. Pascha Christi, fratres carissimi, regnum est caeli
expl. protegereque dignetur per Iesum Christum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 166-7

Ps. Max. Taur. s. CXVI, 36 (cum fragm. adiecto; ps. Augustin. s. de Paschatis solemnitate VIII)

inc. Non minus etiam nunc laetare (al. laetari) debemus fratres quam hesterno
expl. luce passionis noctem promittit illico esse reddendam resurrectionis auroram. Qui vivit et regnat... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 167, corrigendum est "sans" in "avec" (cfr. incipit/explicit)

Augustin. s. 251

inc. Liberatoris nostri piscatio (al. praedicatio), nostra est liberatio
expl. ne remaneas ad sinistram damnandus

Max. Taur. s. 39 a extr. (Bruni 56)

inc. Haeret adhuc sensibus
expl. cernit absentem

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 167

Augustin. s. 243 fragmentum interpolatum

inc. Narratio resurrectionis
expl. in saecula saeculorum laudabunt te (Ps. 83, 5)

Riferimenti PL vol. XXXVIII coll. 1143-7; Grégoire Homéliaires (1980) pp. 167-8

Ps. Augustin. s. 161 (ps. Euseb. Gallic. s. 22)

inc. Digne fratres carissimi piis studiis exsultemus
expl. substantia cum Christo simul regnet in caelis, quae Christo servivit in terris

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 168; CPPM I (1994) vol. A n. 946; CPPM I (1994) vol. B n. 4639

Ps. Augustin. s. 162

inc. Retinet sanctitas vestra fratres superiorem tractatum
expl. meliores esse possimus per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 168; CPPM I (1994) vol. A n. 947

Ps. Augustin. s. 172

inc. Paschalis solemnitas hodierna festivitate concluditur et ideo
expl. quas numquam debuit exercere in saecula saeculorum. Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 168; CPPM I (1994) vol. A n. 957

Cento Augustinianus «Quantum Domino donante»

inc. Quantum Domino donante possumus
expl. quod credere nolebat et credidit in Christo qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 168-9

Caes. Arel. s. 148 versio I (ps. Augustin. s. 66)

inc. Audivimus evangelistam dicentem fratres carissimi: nolite iudicare
expl. et perfectam caritatem praestare pro sua pietate dignetur, cui est honor... Amen

Riferimenti (ed. rif.) CCSL vol. CIV pp. 605-8; Grégoire Homéliaires (1980) p. 169; CPPM I (1994) vol. A n. 851

Max. Taur. s. 81

inc. Legimus in prophetis cum Ninive
expl. superare possimus

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 169

Caes. Arel. s. 208 (ps. Augustin. s. 174)

inc. Scire debemus et intelligere fratres carissimi quia dies
expl. ad remedium possitis indulgentiae pervenire, praestante domino nostro... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 169

Caes. Arel. s. 144 (ps. Augustin. s. Cai. I, 65 = Liv. 6)

inc. Evangelica lectio fratres carissimi cum legeretur audivimus
expl. ne polluantur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 169; CPPM I (1994) vol. A nn. 1295, 1962

Leo. I tr. 74

inc. Sacramentum, dilectissimi, salutis nostrae, quam pretio sanguinis
expl. etiam nos ad ipsum possimus ascendere, cui est cum Deo Patre

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 170

Augustin. s. 263 (partim)

inc. Glorificatio Domini nostri Iesu Christi resurgendo et ascendendo
expl. sarcina peccatorum

Riferimenti PL vol. XXXVIII coll. 1209-11; Grégoire Homéliaires (1980) p. 170

est Augustin. s. 263, 1-2

Caes. Arel. s. 210 (ps. Augustin. s. 177; ps. Leo in ascensione Domini II)

inc. Salvator noster dilectissimi fratres ascendit in coelum; non ergo
expl. opera bona concedat

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 170

Ps. Augustin. s. 176 (ps. Leo in ascensione Domini I; ps. Max. Taur. s. XX, 13; ps. Euseb. Gallic. s. 28)

inc. Omnia carissimi quae Dominus Iesus Christus in hoc mundo
expl. natura gloriosior

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 170

Ps. Leo. s. (cento) de dominica ascensione (ps. August. s. «Cum Christus ascendit»)

inc. Cum Christus ascendit ad caelum et nostris aufertur
expl. Iudae proditoris admissum

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 170-1; CPPM I (1994) vol. B n. 5580

cento e Max. Taur. s. 44 (excerpta); Isid. Hispal. De fide catholica I 56 et Max. Taur. s. 40 (excerpta)

Ps. Augustin. s. II app. 57 de ascensione Domini VII

inc. Magnum hodeie fratres suscipiamus diem festum
expl. suscipiat charitas vestra

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 171

Ps. Augustin. s. I app. 5 de ascensione Domini I

inc. Libentius fratres clariusque convenit
expl. officiosum servitium, per Dominum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 171

Leo. I tr. 78

inc. Hodiernam, dilectissimi, festivitatem descensione sancti Spiritus consecratam
expl. et a corporeis hostibus confidimus liberari. Per Dominum nostrum Iesum Christum

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 171

Leo. I tr. 77

inc. Hodiernam, dilectissimi, festivitatem toto terrarum orbe venerabilem
expl. omnia continentem, et cum Patre et Filio universa moderantem, cui est honor... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 171

Ps. Augustin. s. 182 (ps. Leo in Pentecoste I; ps. Max. Taur. XXXI, 8)

inc. Post illam singularem insignemque victoriam
expl. illum possemus ascendere, cui est gloria... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 172

Cento e Maximo Taur. «Nosse credo vos»

inc. Nosse credo vos, fratres, quae sit
expl. in discipulis exultare

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 172

Ps. Augustin. s. 185 (ps. Leo in Pentecoste IV; ps. Max. Taur. in Pentecoste IV)

inc. Sanctitati vestrae carissimi votorum iam nota debet esse
expl. cum gratia Christi comitamur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 172

Ps. Augustin. s. 184 (ps. Leo in Pentecoste III; ps. Max. Taur. in Pentecoste III)

inc. Discessurus e mundo isto et ascensurus
expl. legitur, in vobis semper esse dignetur, praestante Domino... Amen

Leo. I tr. 79

inc. Dubitandum non est, dilectissimi, omnem observantiam
expl. magnificent Patrem vestrum, qui in coelis est [Mt. 5, 16], qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 173

Leo. I tr. 76

inc. Plenissime quidem nobis, dilectissimi, causam atque rationem
expl. ut in omnibus misericordiam Dei obtinere mereamur, per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 173

Ps. Augustin. s. I app. 7 de Pentecoste I

inc. Beatissimus Iesse filius (al. David) Spiritus sancti gratia repletus
expl. darent (al. dantes) gloriam per unigenitum eius in Spiritu sancto... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 173

Ps. Augustin. s. 186 in Pentecoste V (ps. Leo s. in Pentecoste V)

inc. Perpetui muneris refulsit hodie ornamentum
expl. indulgentiam accipere Spiritus sancti meruimus

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 173

Ps. Augustin. s. 196 (ps. Max. Taur. s. XX, 14)

inc. Post illum sacrosanctum Domini natalem diem nullius
expl. ieiuniis ac elemosynis redimendo

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 173

Caes. Arel. s. 217 (ps. Augustin. s. 198; ps. Leo. s. in natale Iohannis Baptistae; ps. Max. Taur. s. in natale Iohannis Baptistae III)

inc. Hodie dilectissimi fratres Iohannis qui Domini praecucurrit adventum
expl. illic habitabit in nobis

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 173-4

Kraków, Biblioteka Jagiellonska, 1500, ff. 294v-295r

Caes. Arel. s. 216 (ps. Augustin. s. 197)

inc. Natalem sancti Iohannis fratres carissimi hodie celebramus
expl. felicem perseverantiam custodire, qui cum Patre... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 174

Ps. Augustin. s. 199

inc. Aurum de terra eligere qui noverunt
expl. dominicae repleant cantilenam

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 174

Max. Taur. s. 6 (ps. Augustin. s. Mai 159; ps. Ambrosius s. 51)

inc. Sancti Iohannis Baptistae natalem (al. natalicia) hodie prosecuturus
expl. esse condicionis humanae

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 174

London, British Library, Add. 30853, 105-107v

Max. Taur. s. 5 (Bruni 10 a)

inc. In sancti ac beatissimi Iohannis Baptistae laudibus
expl. genitus praedicavit

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 174

London, British Library, Add. 30853, 273-275v

Ps. Augustin. s. Mai 160

inc. Sancti Iohannis qui iudicis nostri vox fuit Verbi divini mysterii christianae
expl. qui erat mutus locutus est verbum

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 174

Augustin. s. 202

inc. Hodierni diei per universum mundum nota solemnitas
expl. novam viam carpamus, non qua venimus (venite) redeamus

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Ps. Augustin. s. 200

inc. Imperator caeli et terrae qui nos fuit visitare
expl. etiam et prospera nobis, qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Leo. I tr. 82

inc. Omnium quidem sanctarum solemnitatum, dilectissimi, totus mundus
expl. finis fecit aequales. Per Iesum Christum, cui est ... amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Ps. Augustin. s. 205

inc. Piscatoris et persecutoris sacratissimum diem
expl. aulam introire pastoris

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Ps. Augustin. s. 204 (ps. Leo I, s. in natali apostolorum Petri et Pauli I)

inc. Filioli mei audite nos et liberate vos
expl. et coronavit vincentes

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Ps. Augustin. s. Cai. I, 58 (ps. Max. Taur. s. XX, 15)

expl. possideas interemptus; praesta Domine, qui vivis... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Max. Taur. s. 1 (Bruni 72)

inc. Cum omnes beati apostoli parem gratiam apud Deum
expl. universam deicit vanitatem

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 175

Max. Taur. s. 2 (Bruni 63)

inc. Natalem beatissimorum Petri et Pauli hodie celebrantes diversis epulis
expl. sicut ait apostolus de illa deliciosa vidua: haec autem vivens mortua est

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 175-6

Max. Taur. s. 9 + s. 3, 3 (ps. Augustin. s. 201; ps. Max. Taur. s. CXVI, 69; ps. Leo s. in natali apostolorum Petri et Pauli I)

inc. Notum omnibus vobis est fratres et universo mundo
expl. spernit Christum qui vivit ... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 176

Ps. Augustin. s. Cai. I, 59 (Max. Taur. s. 110 extr.)

inc. Tempus admonet fratres ut evangelicum capitulum quod nuper lectum est disseramus
expl. Unde ait apostolus Paulus: Nox praecessit, dies autem adpropinquavit

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 176

Max. Taur. s. 76

inc. Diximus fratres quod ad similitudinem Evae
expl. qui prius se ipse non rexit

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 176

Max. Taur. s. 77

inc. Adstruximus superiore dominica sanctum Petrum
expl. ille auxilium solitum non negabit

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 176

Max. Taur. s. 49

inc. Quantorum mirabilium operator sit Dominus Iesus Christus intellegere possumus
expl. nobis aut dormit aut vigilat

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 176

Sermo «Petrus enim primus apostolorum»

Opere di riferimento Sermo «Sollemnitas martyrum celebratur»
Iohannes Chrysostomus pseudo Homilia in sanctos Petrum et Heliam

inc. Petrus enim primus apostolorum qui accepturus erat ecclesiam et claves regni caelorum et multitudinem gentium
expl. ut cum audirent peccatores humanius circa illos et misericorditer agerent, secundum quod scriptum est: «Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequuntur»

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 177; (ed. rif.) Bouhot Adaptations (2002) pp. 209-13 (ed. alle pp. 212-3)

sec. VII med.

Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, Phillipps 1676 «Egino codex» (Rose 50, Meerm. 449), ff. 241v-242r
Clermont-Ferrand, Bibliothèque du Patrimoine (olim Bibliothèque Municipale et Interuniversitaire), 1512 (Phillipps 21737), f. 69v
Montecassino (Frosinone), Archivio dell'Abbazia (Biblioteca Statale del Monumento Nazionale), 12, pp. 234-235
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium», ff. 114v-115v
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 7953, ff. 137v-138r
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14368 (Em. D 93), ff. 95v-96r
Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 3783, ff. 244v-245r
Troyes, Médiathèque du Grand Troyes (olim Bibliothèque Municipale), Fonds ancien 853, f. 68r-v

Ps. Augustin. s. 189

inc. Hodie de actibus apostolorum lectio haec pronuntiata est
expl. salvi efficimur de peccatis nostris largiente ipso domino nostro Iesu Christo qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 177

Leo. I tr. 85

inc. Cum omnium, dilectissimi, summa virtutum et totius plenitudo
expl. constantis fidei perseverantia muniamur. Per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 177

Ps. Augustin. s. 206 (ps. Max. Taur. s. CXVI, 70; ps. Leo s. de sancto martyre Laurentio)

inc. Beatissimi Laurentii martyris cuius natalem hodie celebramus
expl. gaudio et exultatione possimus, praestante Domino... Amen

Max. Taur. s. 24

inc. Dicit Dominus in evangelio, sicut lectio decursa testatur: Cui simile est regnum Dei
expl. supplicia atrociora fecerunt

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 177

Ps. Augustin. s. 207

inc. Cum omnes beatos martyres quos nobis tradidit antiquitas
expl. crux est atque martyrium

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 177-8

Max. Taur. s. 25

inc. Superiore dominica parabolam Domini disserentes, in qua ait: Cui simile est regnum caelorum
expl. et de die iudicii exurentis incendio

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 178

Ps. Ildeph. Tolet. s. 7 (ps. Hieron. de nativitate vel de assumptione; ps. Augustin. in assumptione beatae Mariae virginis; ps. Max. Taur. s. XXXI, 12; ps. Leo in nativitate beatae Mariae)

inc. Celebritas hodierni diei (nos) admonet ut in laude virginis immorare
expl. dignetur in caelis

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 178

Ps. Augustin. s. 194 (ps. Hieron. de annunciatione Dominica II; Fulb. s. ad populum, IX; Ambr. Autp. s. de annunciatione Dominica)

inc. Adest nobis dilectissimi optatus dies beatae
expl. benedicta pretium ferre mundi

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 178-9

Ps. Augustin. s. de assumptione beatae Mariae (ps. Ildeph. Tolet. s. 8; ps. Hieron. epist. 10; ps. Max. Taur. s. XXXI, 11)

inc. Scientes fratres dilectissimi auctori nostro multum nos
expl. virginitatem non abstulit. Ipsi honor... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 179

Leo. I tr. 91

inc. Devotionem fidelium, dilectissimi, nihil est in quo providentia divina
expl. quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris [2 Phil. 10, 11], vivens et regnans... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 179

Leo. I tr. 92

inc. Apostolica institutio, dilectissimi, quae Dominum Iesum Christum
expl. bonum velle, tantum donetur et posse, ipso adiuvante, qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 179

Leo. I tr. 94

inc. Scio quidem, dilectissimi, plurimos vestrum ita in iis
expl. et devotione placeamus, per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Leo. I tr. 90 (versio altera)

inc. Sacratum, dilectissimi, in septimo mense ieiunium, ad communis devotionis
expl. ut piarum ovium deprecationibus gloriosissimi pastoris patrocinetur oratio. Per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Leo. I tr. 93

inc. Omnis, dilectissimi, divinorum eruditio praeceptorum hoc maxime
expl. et exauditio precum, et remissio peccatorum: per Dominum nostrum... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Isid. Hisp. Sententiarum libri I, 10

inc. Angelorum nomen officii est
expl. et angelis redditam

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Gregor. I hom. in Evangelia II, 34

inc. Angelorum quippe et hominum
expl. ab alio in aliis habentur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Cento «Nonnumquam vero etiam per angelum»

Opere di riferimento Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604 Moralia in Iob

inc. Nonnumquam vero etiam per angelum humanis cordibus
expl. et stabilis in sorte tua in finem dierum

Rif. biblico Dn 8, 15-18a; 10, 10-21; 12

Riferimenti PL vol. LXXVI col. 449, (Gregorius); Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Cento e Greg. I Moralia in Iob 28, 3-5 et lectionibus e Daniel propheta (8, 15-18a; 10, 10-21; 12)

Gregor. I Moralia in Iob 28, 6-9

inc. Aliquando per angelos
expl. ventura sunt videat

Riferimenti (ed. rif.) PL vol. LXXVI coll. 449-51B; Grégoire Homéliaires (1980) p. 180

Sulp. Sever. Vita Martini 2-14

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 180-1

Sulp. Sever. epist. III ad Bassulam 6-21

inc. Martinus igitur obitum suum
expl. dives ingreditur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 181

Gregor. Turon. Historiarum libri I, 48

inc. Arcadio et Honorio augustis consulibus
expl. ad urbem Turonis sunt regressi

Riferimenti MGH SS rer. Mer. vol. I 1 pp. 55-6; Grégoire Homéliaires (1980) p. 181

Martinus Turonensis episcopus

Ps. Augustin. s. Cai II, 84 (= Mai 58)

inc. Primus Simon qui dicitur Petrus
expl. quod est evangelium Iesu Christi

Rif. biblico Mt 4, 18-19

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 181

Gregor. I hom. in Evangelia I, 5

inc. Audistis fratres quia ad unius iussionis vocem
expl. ad propria contemnenda perducatur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 181

Gregor. I hom. in Evangelia II, 30 versio interpolata

inc. Scriptum est enim: Spiritus Domini ornavit caelos
expl. integra mente diligatur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 181-2

München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium», ff. 167v-169v

Ps. Augustin. s. Mai 59 (Flor. Casin. III, 10-2)

inc. Quia ipse est pastor ovium et magister
expl. facta invenimus, praestante Domino... Amen

Rif. biblico Mt 10, 16

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 182-3

Cento Augustinianus ex Iohannis Chrys. hom. 33 de s. Matthaeo retract.; Augustin. Tract. in Iohannem 92, 1-2 versione retractata; ibid. 93, 2-4 versione retractata; ibid. 96, 1; ibid. 96, 4

Ps. Augustin. s. 245 (ps. Leo de mysterio Trinitatis et Incarnationis)

inc. Legimus sanctum Moysen populo Dei
expl. quae in caelis sunt et quae in terris qui vivit cum Patre

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 183

Caes. Arel. s. 187 (ps. Augustin. s. 115; ps. Fau. s. 1; ps. Max. Taur. s. XXXI, 1; ps. Leo de natale Domini)

inc. Propitia divinitate fratres dilectissimi iam prope est dies
expl. pervenire ad aeterna praemia mereantur: praestante domino nostro Iesu Christo, cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 183

Caes. Arel. s. 188 (ps. Augustin. s. 116; ps. Fau. de adventu Domini II; ps. Max. Taur. s. XXXI, 3; ps. Leo de adventu Domini II)

inc. Sanctam et desiderabilem gloriosam ac singularem
expl. aeternam beatitudinem feliciter pervenire: ipso adiuvante, qui vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 183

Max. Taur. s. 61

inc. Satis abundeque dixisse me credo
expl. ibi cum voluerit et resurgat

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 184

Ps. Max. Taur. s. XXXI, 2 (ps. Augustin. hom. Fontani 3; ps. Isid. in dominica II Adventus)

inc. Ecce ex qua tribu nasciturus esset Christus
expl. idest in virtutum sublimitate collocatam

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 184

Ambros. Expositio Evangelii secundum Lucam (excerpta)

inc. Latent quidem divina mysteria
expl. dies sunt impiorum

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 184

Ambros. Expositio Evangelii secundum Lucam 2, 1-9 et 14-29

Leo. I epist. 28

inc. Lectis dilectionis tuae litteris quas miramur
expl. damnata sensus sui pravitate salvetur. Deus te incolumem custodiat frater charissime. Data idibus Iunii, Asturio et Protogene viris clarissimis consulibus

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 185

Leo. I tr. 12

inc. Si fideliter, dilectissimi, atque sapienter creationis nostrae intellegamus exordium
expl. precibus suis dignabitur adiuvare. Per dominum nostrum ... amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 185

Leo. I tr. 18

inc. Praesidia dilectissimi sanctificandis mentibus nostris
expl. apud beatissimum Petrum apostolum uigilias celebremus, ipso praestante et adiuuante qui... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 185

Leo. I tr. 19

inc. Cum de adventu regni Dei et de fine temporum mundi discipulos suos
expl. et elemosinas nostras precibus suis dignabitur adiuvare, praestante... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 185

Max. Taur. s. 12

inc. Cum omnium sanctorum martyrum, fratres, devotissime natalem
expl. si sociemur illis tam religione quam corpore

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 185

Caes. Arel. s. 223 (ps. Augustin. s. 225; ps. Fau. s. de martyribus)

inc. Quotienscumque fratres carissimi sanctorum martyrum solemnia
expl. per caritatem pristinam revocantur

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 185-6

Max. Taur. II h. 88 de natali sanctorum plurimorum martyrum III (ps. Max. Taur. s. CXVI, 88)

inc. Recte ac ex debito ecclesiae beatorum martyrum celebrant insignia
expl. honoravit in gladio quod cum Christo regnat in caelo

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 186

Max. Taur. s. 16

inc. Si quantum me necesse est dicere et vos oportet
expl. ipsa passione conmendat

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 186

Ps. Max. Taur. s. CXVI, 14

inc. Dignum et congruens est fratres ut post laetitiam
expl. (versio altera) suscitat cum resurgit

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 186

Augustin. s. 334 (mutilus)

inc. Omnium quidem bonorum fidelium christianorum, maxime tamen
expl. noli desperare, qui vivis ex pignore

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 186

Augustin. s. 334, 1-2 cum omissione quattuor linearum in par. 1 (Dic mihi beate... animae meae)

Ps. Max. Taur. CXVI, 91

inc. Corona universorum martyrum fulget
expl. postea triumphamus coronati

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 186

Augustin. s. 335 (ps. Max. Taur. s. CXVI, 89)

inc. Cum (al.: quoniam) dies sanctorum martyrum est, unde potius aliquid
expl. si vultis pervenire ad martyrum palmas

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 187

Ps. Augustin. s. in natale sanctorum Hildae, Evorae, Iubilae et Theogenis (Flor. Casin. I, 174-175)

inc. Illustris huius diei praeclara solemnitas
expl. eis digne laudatur dominus Iesus Christus

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 187

Ps. Max. Taur. s. XXXI, 24

inc. Scriptum est in lectione evangelica quia homo quidam
expl. coronam confessionis accepit, isto adiuvante... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 187

Ps. Max. Taur. s. CXVIII, 78 (ps. Eus. Gallic. h. 51)

inc. Ad sancti ac beatissimi istius Patris nostri laudes
expl. quasi laetus pastor agnoscat, ipso adiuvante... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 187

Ps. Max. Taur. CXVI, 93

Opere di riferimento Sermo «Haeret»
Sermo «Meminit»

inc. Haeret sensibus vestris fratres in quo descripsimus
expl. emendatos liberet, qui vivit... Amen

Riferimenti PL vol. LVII coll. 717-20; Grégoire Homéliaires (1980) p. 187; CPPM I (1994) vol. B n. 5896; Weidmann Vier Predigten (2014)

Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, Phillipps 1676 «Egino codex» (Rose 50, Meerm. 449), ff. 301r-302r
Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Vat. lat. 3836 «Agimundi Homiliarium», ff. 181v-183r
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Conv. soppr. 530, ff. 134r-135v
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium», ff. 227r-228v
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 7953, f. 183r-v
München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14368 (Em. D 93), ff. 187v-189r
Troyes, Médiathèque du Grand Troyes (olim Bibliothèque Municipale), Fonds ancien 853, ff. 142v-143v

Augustin. s. 93 (versio Alani)

inc. Audistis fratres carissimi dum evangelica lectio legeretur ubi Dominus in parabolis
expl. cuius hodie festa celebramus, adiuvante domino... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) pp. 187-8

München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium», ff. 228v-235r

est Augustini s. 93, 1-14 incipit interpolato

Caes. Arel. s. 227 (ps. Augustin. s. 229; ps. Max. Taur. s. XXXI, 18)

inc. Quotienscumque fratres carissimi altaris vel templi festivitatem
expl. sua protectione perducat, qui... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 188

Ps. Augustin s. 231 (ps. Max. Taur. s. XXXI, 19; ps. Eus. Gallic. h. 47)

inc. Recte festa ecclesiae colunt qui se ecclesiae filios
expl. habebit de satietate fastidium. Ad quae vos bona perducat qui vivit... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 188

Ps. Augustin. s. Liv. 9 in dedicatione ecclesiae (ps. Max. Taur. s. e floril. Casin., 2; ps. Leo s. in dedicatione ecclesiae; ps. Eus. Gallic. h. 49)

inc. Beatos apostolos sermo divinus sub appellatione
expl. reum a sacris aditis non vult exclusi, ipse qui... Amen

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 188

Ps. Augustin. s. 94

inc. Audistis fratres carissimi in lectione evangelica Dominum dicentem: Sicut enim pater suscitat
expl. et quia non est sola et resuscitabo eum inquit in novissimo die

Rif. biblico Io 5, 20-30; 6, 37-40

Riferimenti Grégoire Homéliaires (1980) p. 188