Si informano i lettori che dal 19 settembre 2018 Mirabile funziona su un motore di ricerca più avanzato e open source, che consente una maggiore efficienza delle funzionalità offerte e l'implementazione di nuove in un prossimo futuro.
La fase di testaggio della nuova infrastruttura è stata condotta dalla redazione dell'Archivio Integrato per il Medioevo (AIM).
A fronte di malfunzionamenti inattesi, che potrebbero verificarsi a proposito di domande complesse, il lettore è pregato di segnalarlo alla redazione, utilizzando il seguente indirizzo redazione@mirabileweb.it. E noi lo ringraziamo di questa collaborazione.

MIRABILE

Archivio digitale della cultura medievale
Digital Archives for Medieval Culture

Passio sanctorum Timothei et Apollinaris Remis mart. in MAGI
Passio sanctorum Timothei et Apollinaris Remis mart.
Trovati 2 records. Pagina 1 di 11


Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Ed. 134

Leggendario per l'intero anno, di area fiorentina
sec. XI-XII; orig. Firenze; prov. Firenze, S. Maria del Fiore, cattedrale

I. ff. 190, mutilo
Leggendario (6 dicembre - 26 novembre)
ordinamento Per circulum anni . Alla serie regolare si aggiunge un ultimo testo arretrato cronologicamente, ossia la vita di san Leonardo.
suddivisione lectiones Alcuni dei testi si presentano suddivisi in nove capi, senza però che sia esplicitamente segnalato l'uso come lectiones.
segni d'uso Gli angoli molto sfruttati indicano un uso intenso. Non compaiono però note, se non a proposito di san Crescio, con osservazioni sul territorio fiorentino.


1. ff. 1-7v - Iohannes Diaconus Neapolitanus n. 880 ca., m. post 906, Vita sancti Nicolai opus Methodii Constantinopolitani patriarchae; translatio ex graeco (= BHL 6104-6105-6106-6107-6108)
prol.
tit. Vita sancti Nicolai
prol. inc. Sicut omnis materies si ab imperito artifice constructa fuerit - expl. et ab inimicis tutos fore letemur
item II inc. Nicolaus itaque ex illustri prosapia ortus civis fuit Patere urbis - expl. Iesu Christi famulus remisit ad propria
item III inc. Preterea cum in Frigie partibus quedam gens cognomine Aytafala - expl. et aucti benedictione remearunt ad propria
item IV inc. Hucusque de Argolicorum doctorum editione trahentes - expl. diademate redimitos eterno
item V inc. Letemur ergo, carissimi, letemur in Domino - expl. quatenus fideliter Iesum Christum Dominum servire mereamur, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Nicolaus Myrensis episcopus: Vita
data liturgica 6 dicembre
note L'item IV è spezzato in modo da far risaltare come incipit la frase Refero itaque caritati vestrae, come spesso avviene.


2. ff. 7v-8 - Narrationes de miraculis in vita et de morte sancti Nicolai Myrensis ep. (= BHL 6150-6155-6156)
item XXI inc. Quodam igitur tempore advenit quedam mulier de vico qui dicitur Cyrastis - expl. hoc enim erat vocabulum monasterii beati Nicolai id est sanctam Ierusalem
item XXVI, pars I inc. Cernens itaque servus Domini mortem inexcusabilem adesse presentem - expl. sub sanctissimo et beatissimo patriarcha nostro Macario
pars II inc. Positumque est sacratissimum corpus eius - expl. et usque in evum manare non desistunt
Nicolaus Myrensis episcopus: Miracula
data liturgica 6 dicembre


3. ff. 8-14 - Paulinus Mediolanensis, Vita sancti Ambrosii Mediolanensis episcopi (= BHL 377)
prol.
tit. Natale sancti Ambrosii confessoris
prol. inc. Hortaris venerabilis pater Augustine - expl. ut gratia viri ab incunabulis que fuerit agnoscatur
inc. Igitur posito in administratione prefecture Galliarum patre eius Ambrosio - expl. sit mihi premium fugisse supplicium
Ambrosius Mediolanensis episcopus m. 4-4-397: Vita
data liturgica 7 dicembre


4. ff. 14-15 - Coronatus notarius saec. VIII, Sermo de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis (= BHL 9004)
prol.
tit. Vita sancti Zenonis episcopi
prol. inc. In provincia Italie in civitate Verona qua beati Zenonis acta claruerunt - expl. audiant populi omnes qui eius cupiunt miracula
inc. Erat enim sedens in monasterio in secretiori parte - expl. quod tamen fulgit in urbe agitur, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria et honor, virtus et potestas in saecula saeculorum
Zeno Veronensis ep.: Vita
data liturgica 8 dicembre


5. ff. 15-18 - Vita sancti Syri Ticinensis ep. (= BHL 7976)
tit. Vita sancti Syri episcopi
inc. Celestis exorta prosperitas dulci revelata facundia - expl. paucos atque pacificos agens annos migravit ad Dominum, cui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Syrus Ticinensis episcopus saec. IV: Vita
data liturgica 9 dicembre


6. ff. 18-19 - Passio sanctae Eulaliae Barcinone v. mart. (= BHL 2696)
prol.
tit. Passio sancte Eulalie virginis
prol. inc. Ad sancte virginis huius veneranda solemnia fidelis populus frequens adveniat - expl. ubi et quomodo passa sit audiamus pervigiles
inc. In Bargilonia autem civitate provincie Hispanie sub Datiano preside seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. celebratur igitur natalis eius die quarto idus decembris, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Eulalia Barcinone virgo mart.: Passio
data liturgica 11 dicembre
note Al testo si aggiunge un prologo non identificato. La data propria di questa santa sarebbe il 12 febbraio, ma evidentemente ha influito l'omonima santa di Merida venerata il 10 dicembre.


7. ff. 19-33v - Gesta sancti Silvestri I papae (= BHL S 7725 a [prol.] - BHL 7726 [liber I] - 7727 e 7729 [liber II] - 7731-7732 [claus.] - 7737 [transl.])
prol.
tit. Natale sancti Silvestri
prol. inc. Historiographus noster Eusebius Cesaree Palestine urbis episcopus - expl. quod me arripere iubendo fecisti
liber I inc. Silvester igitur urbis Rome episcopus - expl. pars accepit palmam
liber II inc. Priori libello hic finis occurrit - expl. et inestimabilem affluentiam gaudiorum
claus. I inc. Expletis ergo his que oportuit non omitti - expl. in cimiterio Priscille ab urbe miliario III pridie kalendarum ianuariarum
claus. II inc. Tuam ergo beatitudinem deprecamur - expl. sit nobis premium effugisse supplicium per unigenitum coeternumque Dei Patris Filium regnante cum eo Sanctoque Flamine ultra cunctorum volumina saeculorum
transl. inc. Unde post multorum curricula temporum - expl. qui fideliter sancti sui suffragia petunt, ad laudem sui nominis prestare dignatur qui vivit et regnat cum Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Silvester I papa
data liturgica 31 dicembre
note Come avviene anche nel ms. Mugellano 13, alla prima clausola segue solo la parte finale di quella che è normalmente la seconda.


8. ff. 33v-35v - Hieronymus Stridonius, Vita sancti Pauli (= BHL 6596)
prol.
tit. Vita sancti Pauli primi heremite
prol. inc. Inter multos sepe dubitatum est a quo potissimum monachorum heremus habitari cepta sit - expl. nulli hominum compertum habetur
inc. Sub Decio et Valeriano persecutoribus - expl. multo magis eligeret tunicam Pauli cum meritis eius quam regum purpuras cum regnis suis
Paulus Thebaeus primus erem.: Vita
data liturgica 10 gennaio


9. ff. 35v-39v - Venantius Fortunatus n. 530, m. 601, Vita et virtutes sancti Hilarii (= BHL 3885-3887)
tit. Vita sancti Hylarii confessoris
vita inc. Igitur beatus Hilarius Pictavorum urbis episcopus regionis Equitanie oriundus fuit - expl. cum gloria migravit ad Christum, terra plorante, celo gaudente
miracula, prol. inc. Gaudet plane et sublimiter terra exultat quia quamvis plura vivens in corpore miracula fecerit - expl. et similia fieri virtute confessoris in futurum confidat
inc. Igitur Probianus cum dubio iam vite penderet in fine - expl. ut de te legere populum brevitatis stilus invitet
Hilarius Pictavensis episcopus: Vita + miracula
data liturgica 13 gennaio
note In tutte le copie dell'opera presenti nei codici laurenziani il prologo dei miracoli (che ha inizio qui al f. 38v) è abbreviato con una frase di raccordo alla fine della vita, che sostituisce i suoi primi quattro paragrafi (cfr. PL 88,449B o l'edizione nei MGH Auctores antiquissimi IV 2, p. 8 ll. 8-9; in quest'ultima si segnala la stessa variante nel ms. V = Vat. lat. 1197, ma non è chiaro se la frase sostituisca il medesimo lungo segmento o solo l'inizio del par. 5). La lettera alla figlia di Abramo, registrata nel Supplemento BHL come 3887 a, è inclusa nella narrazione della vita, tra i capp. VI e VII.


10. ff. 39v-48v - Odo Glannafoliensis abbas fl. 862-869, Vita sancti Mauri Adelmodo Cenomanensi dicata (= BHL 5773)
tit. Vita sancti Mauri
inc. Beatissimus igitur Maurus clarissimo senatorum genere patre Aequitio - expl. qui simul fiunt anni septuaginta duo et dies duodecim. Per omnia benedictus Deus in saecula saeculorum
Maurus sancti Benedicti discipulus (Glannafoliensis abbas) fl. saec. VI: Vita
data liturgica 15 gennaio


11. ff. 48v-61v - Evagrius Antiochenus, Vita Antonii abbatis in Thebaide [opus Athanasii Alexandrini ep.; translatio ex graeco] (= BHL 609)
prol., epilogo , ep.ded.
tit. Sancti Antonii Heremite
ep. ded. inc. Presbyter Evagrius Innocentio fratri carissimo filio salutem - expl. alii sillabas aucupentur et litteras, tu quere sententiam
prol. inc. Optimum, fratres, iniistis certamen - expl. non putet dignum esse miraculo pro tanti nominis viro
inc. Igitur Antonius nobilibus religiosisque parentibus Egypto oriundus fuit - expl. per vestimentum recordatur imaginem sanctitatis
epil. inc. Hic Antonio vite terminus fuit - expl. et totius corruptionis artifices
Antonius in Thebaide abbas n. 250 ca., m. 17-1-356: Passio
data liturgica 17 gennaio (non indicata)
note L'epistola e il prologo sono accorpati, e l'epilogo è indistinto dal testo.


12. ff. 61v-64v - Vita sancti Geminiani Mutinensis ep. (= BHL 3296)
prol.
tit. In Natale sancti Geminiani confessoris incipit vita
prol. inc. Post passionem Domini et sanctam eius resurrectionem - expl. et pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius
inc. Inter plurimos Dei famulos qui ad exemplum fidelium in hoc mundo fuerunt - expl. et ad regnum post transitum huius vite perducit et collocat in choros angelorum. Benedictus Deus in saecula saeculorum
Geminianus Mutinensis episcopus: Vita
data liturgica 31 gennaio
note Prologo indistinto dal testo.


13. ff. 64v-69v - Sermo de vita sancti Severi Ravennatis ep. (= BHL 7684)
tit. Natale sancti Severi archiepiscopi
inc. Quotienscumque virorum gesta fortium eorumque laudabiles provectus in ecclesiis recitantur - expl. quem si placet valet in oleum demutare
Severus Ravennas ep.: Sermo
data liturgica 1 febbraio


14. ff. 69v-71 - Vita sancti Iventii Ticinensis ep. (= BHL 4619)
tit. Natale sancti Yventii episcopi et confessoris
inc. Post felicem obitum egregii Syri Ticinensis episcopi beatus Yventius - expl. ubi et nunc usque sancta ossa eius quiescentia virtutibus florent atque miraculis, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Iventius Ticinensis ep.: Vita
data liturgica 8 febbraio


15. ff. 71-73 - Bertarius Casinensis abbas sedit 856-883, m. 22-10-883, Sermo de sancto Mathia (= BHL 5695)
tit. Natale sancti Mathie apostoli
inc. Inclitam et gloriosam festivitatem beati Mathie apostoli Domini nostri Iesu Christi - expl. Migravit ad Dominum Iesum Christum VI kalendas martias, qui cum Patre et cum Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Mathias apostolus: Sermo
data liturgica 24 febbraio


16. ff. 73-76 - Paulus Diaconus n. 720/730, m. 797 ca., Vita Gregorii I papae (= BHL S 3639 b)
epilogo
tit. In natale sancti Gregorii pape
inc. Gregorius urbe Romulea patre Gordiano editus - expl. facilius poterat hec etiam ipse promereri
epil. inc. Ipsa breviter de vita vel actibus beati Gregorii dicta sint - expl. nam mercedem operum iam sine fines tenes
Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604: Vita
data liturgica 12 marzo (non indicata)


17. ff. 76-86v - Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604, Dialogorum libri IV, lib. II (vita di Benedetto) (= BHL 1102)
tit. Vita sancti Benedicti
inc. Fuit vir vite venerabilis gratia Benedictus et nomine - expl. loquendi vires interim per silentium reparemus
Benedictus Casinensis abbas m. 543: Vita
data liturgica 21 marzo
note Una svista nella rubrica (XII kal. sept. per apr.) è corretta da una mano più recente.


18. f. 86v - Hieronymus Stridonius, De viris inlustribus, cap. 16 (Ignazio) (= BHL 4262)
inc. Qui tertius post Petrum apostolum Antiochenam rexit ecclesiam - expl. iacent extra portam Daphniticam in cimiterio ecclesie XV kal. ianuarii delate
Ignatius Antiochenus ep. mart.: Passio
note Il testo è copiato da un diverso scriba, che sfrutta la colonna interna rimasta quasi interamente vuota; la posizione dunque non era forse voluta in base ad un criterio cronologico, ma dettata da pura convenienza materiale: la data propria di Ignazio sarebbe infatti il 1 febbraio (del resto il 6 maggio, dunque in accordo con la successione del leggendario, era venerato il suo predecessore Evodio, ricordato dai Martirologi in associazione con lui). L'explicit presenta una piccola aggiunta simile a quella registrata al n° 4260.


19. ff. 87-89 - Passio sanctorum Eustachii, Theopistes uxoris et filiorum mart. (= BHL S 2761 d)
tit. Natale sanctorum martyrum Eustasii et sociorum eius
inc. In diebus Traiani imperatoris crescebat ydolorum sevitia ipso exhibente - expl. ut de ipsorum intercessionibus et in hoc mundo et in perpetuo gaudeamus, per Dominum nostrum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Eustachius seu Eustasius (al. Placidus), Theopiste uxor et filii martyres: Passio
data liturgica 20 maggio


20. f. 89r-v - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 5 giugno (Bonifacio) (= BHL 1414)
additamentum
tit. Passio sancti Bonifacii martyris
item I inc. Apud Egyptum natale sanctorum martyrum Marciani, Nicandri et Apollonii quorum gesta habentur eodem die passio sancti Bonifatii martyris sub Diocletiano et Maximiano apud Tarsum civitatem passi - expl. sepulta apud prefatum martyrem operibus piis consummata
item II inc. Item eodem die natale sancti Bonifatii qui Brittanniis veniens et fidem Christi gentilibus evangelizans - expl. cum Eoban coepiscopo et aliis servis Dei. Ipso die sancti Phylippi diaconi qui fuit unus de VII
Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-755
Bonifatius Tarsi martyr saec. III/IV: Passio
data liturgica 5 giugno
note La parte iniziale del testo, fino a Bonifatii, è trascritta in lettere capitali; sono accostate, rilevando il passaggio andando a capo, le due voci che occupano la data nel martirologio.


21. ff. 89v-90v - Passio sancti Quirini Scisciani ep. mart. (= BHL 7035-7036)
additamentum
tit. Sancti Cirini episcopi et martyris
inc. Cum istius mundi principes ad cruciandas sanctorum animas - expl. passus est autem beatus Cirinus episcopus martyr Christi sub Diocletiano imperatore pridie idus iunii et coronatus est a Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria et potestas et imperium in saecula seaculorum
app. inc. Facta autem incursione barbarorum in partes Pannonie - expl. ubi prestantur beneficia Domini usque in hodiernum diem
Quirinus Sciscianus ep. mart.: Passio
data liturgica 13 giugno
note L'appendice non è distinta dal testo.


22. ff. 90v-93 - Epistola Uranii presbyteri de Paulini obitu (= BHL 6558)
ep.ded.
tit. Vita vel obitus sancti Paulini confessoris
ep. ded. inc. Domino illustri et in Christo merito venerabili Pacato Urianus presbyter - expl. dicendi materiam subministrent
inc. Igitur sanctus Paulinus episcopus Burdigali oppido Galliarum oriundus fuit - expl. quia si Christo placuerit continuo navigare dispono
Paulinus Nolanus ep.: Epistola
data liturgica 22 giugno
note Assente la frase finale sulla morte del santo. Come segnala la nota alla voce BHL, all'interno del testo è inserita la narrazione tratta dal lib. III cap. 1 dei Dialogi di Gregorio (= BHL 6560), da Dum sevientium Vandalorum tempore a ut esset postmodum liber cum multis (= p. 135 l. 12 - p. 139 l. 6 dell'edizione Moricca).


23. ff. 93-94 - Passio sanctae Mustiolae et soc. Clusii in Etruria mart. (= BHL S 4455 a)
tit. Passio sancte Mustiole virginis
inc. Temporibus Aureliani augusti seva persecutio orta est Christianis - expl. ubi florent orationes eius usque in hodiernum diem, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per infinita et immortalia saecula saeculorum
Irenaeus, Mustiola et soc. Clusii in Etruria mart.: Passio
data liturgica 3 luglio


24. ff. 94-96v - Passio sancti Procopii lectoris Caesareae mart. (= BHL 6950)
tit. Passio sancti Procopii
inc. Regnante impiissimo et nefandissimo Cesare Dioclitiano - expl. martyrizatus est autem gloriosissimus Dei famulus Procopius octavo idus iulias ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Procopius lector Caesareae mart.: Passio
data liturgica 8 luglio


25. ff. 96v-97v - Passio sanctarum Rufinae et Secundae vv. mart. Romae (= BHL 7359)
tit. Passio sancte Rufine et Secunde
inc. Rufina et Secunda due sorores virgines cives Romane - expl. fructum earum prestantur et magne virtutes ostenduntur, ad laudem et gloriam Domini nostri qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus in saecula saeculorum
Rufina et Secunda v. Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio (non indicata)
note Assente la chiusa sulla passione delle due martiri.


26. ff. 97v-98v - Passio sanctorum Ciryci et Iulittae Tarsi mart. (= BHL S 1808 d)
tit. Passio sanctorum martyrum Quirici et Iulitte
inc. In tempore illo agente preside Alexandro in civitate Yconia - expl. una cum matre sua Iulitta in Antiochia in Tarso Cilicie sub Alexandro preside, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est gloria et honor in saecula saeculorum
Cirycus (Quiricus) et Iulitta Tarsi mart.: Passio
data liturgica 15 luglio


27. ff. 98v-100v - Vita sancti Alexii Edessae et Romae conf. (= BHL S 290 f [inc.] - BHL 287 [expl.])
tit. Natale sancti Alexi confessoris
inc. Fuit vir simplex in urbe Roma cui nomen Euphimianus temporibus Arcadii et Honorii imperatorum - expl. petitionis effectum sine dubio ab eo consequi valeat, per Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Alexius Edessae et Romae confessor saec. V: Vita
data liturgica 17 luglio


28. ff. 100v-102v - Sermo de vita sancti Rofilli Foropopiliensis ep. [perperam Petro Damiani adscriptus] (= BHL 7283)
tit. Gesta beati Rofilli confessoris
inc. Sanctorum celebritas maxime provincialium valde summa cum devotione est recolenda - expl. obiit beatissimus Christi confessor XV kal. aug. cum quo prestante Domino nostro Iesu Christo eternum capiamus regnum per infinita saecula saeculorum
Rofillus Foropopiliensis ep.: Sermo
data liturgica 18 luglio (non indicata)


29. ff. 102v-107v - Vita sancti Germani Autisiodorensis ep. [recensio interpolata ex vita a Constantio Lugdunensi presb. edita] (= BHL 3454)
prol.
tit. De vita et virtutibus sancti ac beatissimi Germani patroni nostri Antissiodorensis episcopi
prol. inc. Plerique ad scribendum sollicitante materia uberiore producti sunt - expl. quod quia non contigit me malo esse quam neminem
inc. Igitur Germanus Autisiodorensis oppidi indigena fuit - expl. innumerabilibus virtutum pollens summa excolitur gloria
Germanus Autisiodorensis episcopus n. 378 ca., m. 31-7-448: Vita
data liturgica 31 luglio (non indicata)
note Il testo è suddiviso in tre sezioni, con rispettive titolature, e nella parte finale include l'epitafio registrato al n° 3455 (tra le parole quam nimium e Sedit autem).


30. ff. 107v-110v - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pontificis
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Xistum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano tertio et Gallieno secundo consulibus, apud nos regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, virtus et potestas per infinita saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto


31. ff. 110v-111v - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio corpora sanctorum Stephani protomartyris, Gamalielis, Nicomedis et Abibon
inc. Lucianus Dei misericordia indigens et omnium hominum minimus que apparuit mee pusillanimitati - expl. in quem periclitans Deo aperire dignatus est in Christo Iesu Domino nostro cui est honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto


32. ff. 112-113 - Translatio sancti Stephani diac. protomart. Costantinopolim [interprete Anastasio Bibliothecario] (= BHL 7858)
tit. Item de translatione beati Stephani in Constantinopolim
inc. Factum est autem cum esset reconditum corpus sancti Stephani primi martyris - expl. septuaginta namque et tres tunc a variis languoribus curati sunt homines, ad gloriam Dei Patris omnipotentis et Filii et Spiritus Sancti cui est gloria et imperium in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Translatio
data liturgica 3 agosto


33. f. 113r-v - Passio sancti Eusebii Romani presb. (= BHL 2740)
tit. Passio sancti Eusebii confessoris
inc. Eo tempore quo Liberius de exilio revocatus fuerat a Constantio - expl. cessavit persecutio non tamen multum tempus, donante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Eusebius Romanus presbyter saec. IV: Passio
data liturgica 14 agosto


34. ff. 113v-115 - Passio sancti Symphoriani Augustoduni mart. (= BHL 7967)
tit. Passio sancti Symphoriani [m. rec.]
inc. Sub Aureliano quodam principe cum adversus Christianum nomen persecutionis dira procella detonaret - expl. in omnium votorum plenitudinem felix aperitur ingressus, ipso adiuvante qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Symphorianus Augustoduni mart.: Passio
data liturgica 22 agosto


35. ff. 115-116 - Passio sanctorum Timothei et Apollinaris Remis mart. (= BHL 8296)
tit. Natale sancti Timothei
inc. In illo tempore sub Nerone imperatore agente Lampadio preside facta est persecutio Christianorum - expl. qui a demoniis vexabantur curati sunt in nomine Domini Iesu, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Timotheus et Apollinaris Remis mart.: Passio
data liturgica 22 agosto
note La data propria dei due santi è il 23, ma l'anticipo si spiega con la sovrapposizione di Timoteo all'omonimo romano, ricordato il 22.


36. ff. 116-117 - Passio sanctorum Rufi et Carponii Capuae mart. (= BHL 7378)
tit. Passio sancti Rufi martyris
inc. Sub Dioclitiano imperatore et Maximiano cesare erat persecutio Christianorum in provincia Campanie - expl. depositio vero martirum Rufi et Caponi sub die VI kalendarum septembrium, adiuvante Domino nostro Iesu Christo cui est cum cum Patre et Spiritu Sancto honor et gloria in saecula saeculorum
Rufus et Carponius Capuae mart.: Passio
data liturgica 27 agosto


37. ff. 117-118v - Passio sanctorum septem dormientium Ephesi mart., mutila (= BHL S 2315)
tit. Natale sanctorum septem dormientium qui in Epheso dormierunt
inc. In tempore illo regnante imperatore Decio facta est persecutio ingens Christianorum - expl. non recordatur adversus delinquentes tantum ut convertantur
Dormientes (Septem) Ephesi mart.: Passio
data liturgica 11 agosto
note Il testo rimane mutilo a causa di una perdita di fogli tra gli attuali 118 e 119.


38. ff. 119-123 - Vita et translationes sancti Augustini Hipponensis ep. [ex opere Possidii interpolato] (= BHL 792)
prol.
tit. In natale sancti Augustini episcopi
inc. Beatissimus Augustinus ex provincia Africe civitate Thacastensi parentibus honestis et Christianis progenitus alitusque - expl. diabolicas hereticorum fraudes patefaciendo disperdidit, adiuvante Iesu Christo fidei nostre auctore qui cum Patre et Spiritu Sancto vivens et regnat per cuncta saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto


39. f. 123r-v - Passio sanctorum Felicis et Adaucti Romae mart. (= BHL 2880)
tit. Passio sanctorum Felicis et Audacti
inc. Cum fervor Dioclitiani et Maximiani sanctos Dei diversis penis interficeret - expl. passi sunt autem beati martyres Felix presbyter et Audactus III kalendas septembris, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Felix et Adauctus Romae martyres saec. III: Passio
data liturgica 30 agosto


40. ff. 123v-124v - Passio sancti Reguli Afri ep. (= BHL S 7102 a)
tit. Passio sancti Reguli martyris
inc. Beatissimus ergo Regulus sicut viri eruditissimi tradiderunt - expl. multa invalidi expectant eius beneficia ut valentes fiant, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Regulus Afer ep., Lucae cultus: Passio
data liturgica 1 settembre


41. ff. 124v-125v - Vita sancti Prisci Capuani ep. (= BHL 6928 [prol.] - 6927)
prol.
tit. Obitus sancti Prisci
prol. inc. Licet omnium sanctorum veneranda gesta reverenter a piis animis legantur - expl. pia devotione ad memoriam revocemus
inc. Temporibus siquidem Valentiniani et Valentis augustorum in partibus Orientis - expl. intercedente beato Prisco cuius dies natalis celebratur die kalendarum septembris, ad laudem Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Priscus Capuanus ep.
data liturgica 1 settembre
note Al testo viene giustapposto un prologo (riportato in BHL proprio sulla base di questo manoscritto), che per l'incipit appare tratto dalla passione di Cosma e Damiano.


42. ff. 125v-127v - Passio sancti Eleutherii ep., Romae mart. (cfr. BHL S 2451 a)
tit. Passio sancti Eleutherii
inc. Nobilissimi viri Eleutherii nos delectat et anime et fidei veritatem et veneranda certamina narrare - expl. apud urbem Romam sub Hadriano imperatore die septimo mense septembrio intrante, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et virtus, potestas et imperium una cum Patre atque Sancto Spiritu per infinita saecula saeculorum
Eleutherius episcopus, Antia mater eius et soc. Romae martyres: Passio
data liturgica 7 settembre
note Il dettato non corrisponde esattamente alla voce BHL, che è comunque la più vicina. La data non è tra quelle dei martirologi maggiori, ma è attestata una notevole varietà locale del culto (cfr. Bibliotheca Sanctorum IV 1014-6).


43. ff. 127v-128v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, VII 1 (vita di Salvio) (= BHL 7469)
epilogo
tit. In natale sancti Salvii confessoris
inc. Licet sit studium historiarum seriem prosequi - expl. nam post dies viginti duo filii regis superius nominati abierunt, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Salvius ep. Albigensis: Vita
data liturgica 10 settembre (non indicata)


44. ff. 128v-129v - Passio sanctarum Luceiae, Auceiae et soc. Romae mart. (= BHL 4981)
tit. Passio sancte Lucie [corr. Luceie] virginis
inc. Apud urbem Romam Luciea virgo sanctimonialis de territorio urbis que capta est ab Uceia rege barbarorum - expl. sed in celo manifesta sunt apud imperatorem Iesum Christum, qui cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti vivit et regnat in saecula saeculorum
Luceia, Auceia et soc. Romae mart.: Passio
note La voce BHL è basata su questo manoscritto. Non è indicata una data, e a causa della grande varietà di collocazione del culto delle sante non se ne propone qui una ipotetica (si può ovviamente escludere il 25 giugno dei martirologi).


45. ff. 129v-130 - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6237)
tit. Natale sancti Nicomedis presbyteri [m. rec.]
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum constantia comprobata ut ex fide et operatione sanctos certificaret - expl. qui passus est pro Christo XVII kal. octobris, ad laudem et gloriam nominis eius qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 15 settembre


46. ff. 130-132 - Historia de sancto Ianuario et sociorum eius (= BHL 4115-4116-4117-4118)
tit. Natale sanctorum martirum Ianuarii episcopi et Diaconi lectoris
passio inc. Temporibus Diocletiani imperatoris consulatu Constantini cesaris quinquies - expl. dignam beati Ianuarii martyris basilicam condiderunt
trans. Ianuarii inc. Noctu vero, cum unaqueque plebs sollicite - expl. cuius natalis dies celebratur XIII kal. octubris
tansl. ceterorum inc. Sanctum vero Sosium diaconum - expl. cives sui Beneventum tulerunt
transl. Festi et Desiderii inc. Ut autem miracula - expl. ideoque ab omnipotente Deo et Domino Iesu Christo gloriosa martyrii sui percepta corona feliciter vivunt in omnia saecula saeculorum
Ianuarius Beneventanus ep. et soc. (Sosius, Festus, Proculus, Desiderius, Eutyches et Acutius) mart.: Acta
data liturgica 19 settembre
note Le quattro parti degli acta dei martiri si susseguono senza stacchi.


47. ff. 132-133v - Passio sanctae Theclae v. (= BHL 8024)
tit. Natale sancte Thecle martyris
inc. Sub Nerone Romanorum principe Paulus apostolus verbum Dei evangelizando orientem predicabat - expl. cum somno pacis migravit ad Dominum, qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Thecla virgo Pauli apostoli discipula: Passio
data liturgica 23 settembre
note La data indicata sarebbe in realtà il 7 ottobre, ma l'anomalia può spiegarsi con una svista di copia (IX idus oct. in luogo di IX kal.).


48. ff. 133v-137 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875, Martyrologium tres recensiones, 26 settembre (Cipriano e Giustina)
tit. Natale sanctorum Cipriani et Iustine
inc. Sanctorum martyrum Cypriani episcopi et Iustine - expl. sepelivit in predio suo. Passi sunt autem VI kal. octubris
Cyprianus, Iustina et Theoctistus prope Nicomediam martyres
data liturgica 26 settembre


49. ff. 134-137 - Vita sancti Hieronymi Stridonii [Sebastiano mon. Casinensi adscripta] (= BHL S 3871 b)
tit. Natale sancti Ieronimi presbyteri
inc. Plerosque nimirum illustrium viros non ambigo nosse quo natus - expl. et tanto dehinc studio divina legissem quanto mortalia ante non legeram. Redemptori etenim nostro gloria qui vult omnes salvos facere et ad agnitionem veritatis venire, qui cum Patre et Spiritu vivit et regnat in saecula saeculorum
Hieronymus Stridonius: Vita
data liturgica 30 settembre


50. ff. 137-141v - Hincmarus Remensis archiepiscopus n. 806 ca., m. 21-12-882, Vita sancti Remigii episcopi Remensis (= BHL 7155-7156-7157)
tit. Vita sancti Remigii archiepiscopi
vita inc. Post vindictam scelerum que facta est a Domino caede Galliarum prosequente Uuandalorum crudelitatem - expl. et post obitum preclara ostensio
translatio inc. Cum beati Remigii corpus sanctissimum deferreretur ad sepolturam - expl. et universa sancta civitate Hierusalem
cap. 29 inc. Anno incarnationis dominice DCCCLII - expl. omisimus ponere
Remigius (Remedius) Remensis episcopus m. ca. 532: Vita + translatio
data liturgica 1 ottobre (non indicata)
note Le diverse parti dell'opera sono distinte nel codice andando a capo, rispettivamente ai ff. 140 e 141.


51. ff. 141v-144 - Vita sancti Cerbonii Populonii ep. (= BHL 1728)
prol.
tit. Vita sancti Cerbonii episcopi et confessoris
prol. inc. In divinis historiis sanctorum sacra digesta excolitur - expl. et soli Deo mente et spiritu adeserunt
inc. Beatus namque Cerbonius, sicut prisci catholici viri tradiderunt - expl. conversi sunt ad viam rectam quae est Christus, qui vivit et regnat cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum
Cerbonius Populonii ep.: Vita
data liturgica 10 ottobre
note Il prologo è indistinto dal testo.


52. ff. 144-147 - Walahfridus Strabo n. 808/809, m. 18-8-849, Vita et miracula sancti Galli (= BHL 3247)
tit. Actus et vita sancti Galli confessoris
inc. Cum preclara sanctissimi viri Columbani, qui et Columba, conversatio per omnem Hiberniam celebris haberetur - expl. cave ne omnino alicui dixeris donec videas gloriam Dei
Gallus in Alamannia abbas m. 630 ca.: Vita + miracula
data liturgica 16 ottobre
note Testo incompleto, come si riscontra in altri manoscritti qui catalogati: l'explicit corrisponde al cap. XI (= PL 114,988A).


53. ff. 147v-154 - Hieronymus Stridonius, Vita sancti Hilarionis (= BHL 3879)
prol.
tit. Vita sancti Ylarionis monachi
prol. inc. Scripturus vitam beati Hilarionis habitatorem eius invoco Spiritum Sanctum - expl. et Scylleos canes obturata aure transibo
inc. Hilarion ortus vico Tabatha qui circiter quinque milia a Gaza urbe Palestine ad austrum situs est - expl. forsitan quia plus illum locum dilexerat
tit. finale Explicit vita sancti Hylarionis monachi
Hilarion in Palaestina abb.: Vita
data liturgica 21 ottobre (non indicata)


54. ff. 154-157v - Passio sanctarum Ursulae et sociarum Coloniae v. mart. (= BHL 8428-8429-8430)
tit. Natale sanctarum XI milia virginum
item I inc. Regnante Domino nostro Iesu Christo cum post passionem suam - expl. factum est tripudium devote congratulationis patriarcharum et confessorum
item II inc. Ut etiam Colonia illa beata et incomparabili hoc thesauro beatior - expl. benedixit filiis tuis in te
item III inc. Erat autem de eodem sanctarum virginum contubernio quedam nomine Cordula - expl. vel novissime sortis municipatum capiamus, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Filio et Spiritu Sancto vivit et gloriatur Deus per immortalia saecula saeculorum
Ursula et soc. virgines et mart. Coloniae cultae: Passio
data liturgica 21 ottobre
note Le tre parti si susseguono senza stacco.


55. ff. 157v-162v - Passio sancti Crescii in Tuscia mart. (= BHL 1987)
additamentum
tit. Passio sancti Crisci martyris
inc. Igitur temporibus Decii imperatoris cum sevissima persecutio contra Christi famulos indicta - expl. passus est autem beatus Cerbonius cum sociis suis IIII nonus madii sub Decio imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Crescius (al. Criscus) et soc. in Tuscia martyres fl. saec. III: Passio
data liturgica 24 ottobre (non indicata)
note Il testo è glossato in due punti con note sul territorio fiorentino: accanto alla narrazione della confluenza di fedeli al sepolcro (ubi nunc est ecclesia sub nomine sancti Crisci edificata et consecrata extra civitatem Florentinam per X miliaria vel circa) e dove si menziona il luogo detto Vallicula (idest vallis cave in territorio Florentino dicitur hodie).


56. ff. 162v-166 - Passio sancti Demetrii Tessalonicae mart. (= BHL 2124)
tit. Passio sancti Dimitrii martyris
inc. Cum Maximianus Herculeus Gothos et Sarmatas Romanis et suo crudelissimo dominatui subiugasset - expl. et vite eterne faciat esse participes in Christo Iesu Domino nostro, cui est cum eterno Patre et vivificante Spiritu Sancto gloria et honor, virtus et potentia nunc et semper et per infinita saecula saeculorum
Demetrius Tessalonicae mart.: Passio
data liturgica 26 ottobre


57. ff. 166-168 - Vita sancti Germani Capuani ep. (= BHL 3465)
prol.
tit. Sancti Germani epyscopi
prol. inc. Campanie tellus sicut ad proferendas multimodi generis fructus opima est - expl. ut ab ipso fuerant digesta interserens
inc. Beatus igitur Germanus patre Amantio, matre Iuliana Capuanis civibus editus - expl. post abstinentiam et lamenta numquam finienda gaudia susceperunt regnaturum cum Deo, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Germanus Capuanus episcopus m. 30-10-541 ca.: Vita
data liturgica 30 ottobre
note Prologo indistinto dal testo.


58. ff. 168-174 - Sulpicius Severus, Vita Martini Turonensis (= BHL 5610)
prol.
tit. Vita sancti Martini episcopi et confessoris
prol. inc. Plerique mortali studio et glorie saeculari inaniter dediti - expl. alioquin tacere quam falsa dicere maluissem
inc. Igitur Martinus Sabariae Pannoniorum oppido oriundus fuit - expl. non quicumque hec legerit sed quicumque crediderit
Martinus Turonensis episcopus: Vita
data liturgica 11 novembre
note Alla fine del prologo, una diversa mano rimanda alla fine del codice in tertio folio per san Leonardo.


59. f. 174r-v - Sulpicius Severus, Epistola III ad Bassulam (= BHL S 5616 e)
tit. Ad Bassulam
inc. Martinus igitur obitum suum longe ante prescivit - expl. Martinus hic pauper et modicus celum dives ingreditur
Martinus Turonensis episcopus: Epistola
data liturgica 11 novembre (non indicata)


60. ff. 174v-175 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, I 48 (miracoli di Martino) (= BHL S 5619 b - BHL 5620)
pars I inc. Arcadio vero et Honorio sanctus Martinus Turonicorum episcopus - expl. ad urbem Turonis sunt regressi
pars II inc. Quod si quis requirit cur post transitum Gratiani episcopi - expl. a passione Domini usque ad transitum sancti Martini anni CCCCXII computantur
Martinus Turonensis episcopus: Miracula
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Il testo segue il precedente senza stacco e non distingue le due parti.


61. f. 175r-v - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Libri VIII miraculorum comprehenduntur: Liber in gloria martyrum, Liber de passione et virtutibus sancti Iuliani martyris, Libri I-IV de virtutibus sancti Martini episcopi, Liber vitae patrum, Liber in gloria confessorum, De virtutibus sancti Martini libri IV (= BHL 5621-5622)
II inc. Beatus autem Severinus Coloniensis civitatis episcopus - expl. cum libro vite sue fuisse revelatum
III inc. Eo namque tempore beatus Ambrosius - expl. utinam vel simplicem possimus historiam explicare
Martinus Turonensis episcopus: Miracula + translatio
data liturgica 11 novembre (non indicata)
note Le due parti (capitoli 4 e 5 del libro I dell'opera) sono copiate andando a capo rispetto al testo precedente e tra loro.


62. ff. 175v-176 - Gregorius Turonensis episcopus n. 30-11-538/539, m. 594 ca., Decem libri historiarum, II 1 (vita di Brizio) (= BHL 1452)
tit. In natale sancti Britii episcopi et confessoris
inc. Igitur post excessum beati Martini Turonicae civitatis episcopi - expl. sanctus Eustochius successit vir magnifice sanctitatis, prestante Domino nostro Iesu Christo qui est honor et gloria per omnia saecula saeculorum
Briccius Turonensis ep.: Vita
data liturgica 13 novembre (non indicata)


63. ff. 176-177v - Passio sancti Eugenii Carthaginensis ep. (= BHL 2680 - BHL S 2681 a [app. I] e 2681 c [app. II])
additamentum
tit. Sancti Eugenii confessoris
inc. Cum orta fuisset persecutio in Christianos ab impiissimo imperatore Honorio - expl. ubi florent eius beneficia temporibus Wandalorum regnante filio iniquitatis Honorio qui eum in exilio transmisit, nobis autem regnante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
app. I inc. Post hec autem cum audisset in loco in quo corpus eius sanctum quiesceret - expl. ego rem officii mei implere studui
app. II inc. In insula que vocatur Naute Domum - expl. ipse super maria residens vicus Vadensis Ligurie in saecula saeculorum
Eugenius Carthaginiensis episcopus m. 505: Passio
data liturgica 12 giugno
note La data è anomala, sia in rapporto al culto (attestato per il 13 luglio), sia per la posizione nel leggendario: si adatterebbe piuttosto il 17 novembre, indicato in altri codici laurenziani.


64. ff. 177v-179v - Vita sancti Frigdiani Lucensis ep. (= BHL S 3177 b)
additamentum
tit. Actu vel miracula sancti Fridiani
inc. Sanctus igitur et beatissimus Fridianus Dei sapientia repletus - expl. usque hodie pollent eius mibilia ad laudem et sui nominis gloriam Dominus ostendere dignatus est, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, laus et potestas in saecula saeculorum
addit. I inc. Igitur quia de inennarabilibus beati viri virtutibus aliqua perstringere cepimus - expl. postmodum de recuperata Deo faciente mirabiliter letificavit
addit. II inc. Quia ergo audivit caritas vestra quedam miracula que per famulum suum beatum Fridianum - expl. iuxta eundem fluvium fabricaverunt que usque nunc a fidelibus populis dignissime frequentantur et colitur
addit. III inc. Igitur sanctus Fridianus in fide recta persistens predicabat omni populo monita salutis - expl. in quo loco sepultus fuerat usque ad tempora Karoli et Pipini serenissimorum regum
Frigdianus (al. Fridianus, Frigidianus, Frigianus) Lucensis episcopus m. 18-3-588: Vita
data liturgica 23 novembre
note La vita nota è seguita da tre narrazioni, distinte andando ogni volta a capo, non identificate: la prima riguarda la chiesa di S. Vincenzo, la seconda quella di S. Miniato, la terza la sepoltura inviolata del santo.


65. ff. 179v-182v - Ionas Bobiensis fl. 618-659, m. post 659, Vita sancti Columbani (= BHL 1898)
tit. Vita sancti Columbani abbatis
inc. Columbanus etenim qui Columba, hortus Ibernia insula, extremo oceano posita; hanc Scotorum gens incolit - expl. neque unum capere quievit, reversus pater renuntiat
Columbanus (al. Columba) Luxoviensis et Bobiensis abbas n. 543 ca., m. 23-11-615: Vita
data liturgica 23 novembre (non indicata)
note Come nelle altre copie registrate, l'incipit risulta abbreviato, con la soppressione di quasi tutta la parte di introduzione geografica; l'explicit è invece anticipato all'interno del cap. 19 dell'opera (= PL 87,1023C).


66. ff. 182v-185 - Homilia de vita sancti Prosperi ep. Regii Lepidi in Aemilia (= BHL 6962)
prol.
tit. Natale sancti Prosperi episcopi et confessoris
prol. inc. Cunctis liquet fidelibus, dilectissimi fratres, quod divina munera - expl. nostri cordis precordia irradiare dignetur
inc. Licet autem, karissimi fratres, omnium sanctorum solemniter ac miro opere celebranda sit festivitas - expl. ipse olim in honorem sancti Apolenaris Christi confessoris et martyris Deo sacraverat, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Prosper ep., Regii Lepidi in Aemilia cultus: Sermo
data liturgica 25 novembre (non indicata)
note Diviso in nove sezioni.


67. ff. 185-188 - Vita sancti Gaudentii Novariensis ep. (= BHL 3278)
tit. Vita sancti Gaudentii episcopi et confessoris
inc. Beatus Gaudentius Yporediensis urbis regionis Hispirie - expl. postulemur ut suis meritis adiuvemur, cuius natalitia celebramus eo opitulante qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per infinita saecula saeculorum
Gaudentius Novariensis episcopus n. 337, m. 22-1-418: Vita
data liturgica 26 novembre
note La consueta data del santo sarebbe il 22 gennaio, ma come in altri codici qui descritti avviene una sovrapposizione con il Gaudenzio di origine campana venerato a Fiesole.


68. ff. 188-190v - Vita et miracula sancti Leonardi Nobiliacensis (= BHL 4862-4863-4864)
tit. Vita sancti Leonardi confessoris
inc. Beatissimus igitur Leonardus temporibus Anastasii imperatoris in provincia Galliarum - expl. variique hominum languores per intercessionem eius ibidem curantur, prestante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
miracula I inc. Preterea post transitum sancti Leonardi - expl. ex multis erbis collegimus
II inc. Quidam autem vicecomes Lemovicensium - expl. prominebat foris sub aere in qua denique quicumque ponebatur
Leonardus Nobiliacensis, in dioecesi Lemovicensi confessor VI saec.: Vita + miracula
data liturgica 6 novembre (non indicata)
note Il testo rimane mutilo per la perdita dei fogli finali del codice. La parte sui miracoli è distinta andando a capo rispetto alla vita (f. 190v), mentre essi si susseguono senza stacco. Se si intendeva destinare la lettura alla data abituale, vi è un'incoerenza nell'ordine della raccolta.

bibliografia Paolo Diacono, Vita sancti Gregorii Magni, xvi; Bandini, Leopoldina, I, 287-99; Castaldi, Nuovi testimoni, 99-101



Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Pl. 20.3

Segmento di leggendario (1 maggio - 28 agosto), di origine lucchese
sec. XII terzo quarto; orig. Lucca
La composizione del santorale suggerisce l'origine lucchese della raccolta.

I. ff. 176, mutilo
Leggendario (1 maggio - 28 agosto)
ordinamento Per circulum anni


1. f. 1r-v - Passio sancti Philippi ap. (= BHL 6813 [laudatio] - 6814)
tit. Prologus in passione sancti Philippi
laudatio inc. Philippus qui interpretatur os lampadis - expl. cuius natalis kalendas maii celebratur
inc. Post ascensionem Domini et salvatoris Philippus apostolus per annos viginti instanter predicavit - expl. ubi prestantur populo beneficia Dei orante apostolo Philippo omnibus qui credunt in Domino Iesu Christo, cui est honor et potestas per infinita saecula saeculorum
Philippus apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio (non indicata)


2. ff. 1v-3 - Passio sancti Iacobi minoris ap. (= BHL 4088 [prol.] - BHL S 4096 b)
prol.
tit. Prologus in passione sancti Iacobi apostoli Christi
prol. inc. Iacobus frater Domini Hierosolymorum primus episcopus - expl. ordinatio vero sexto kalendas ianuarias
inc. Iacobus qui dicebatur frater Domini qui et Iustus cognominatus est ab antiquis - expl. quoniam ipsorum est regnum celorum, ipso adiuvante qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Iacobus Minor apostolus: Passio
data liturgica 1 maggio (non indicata)


3. ff. 3-4v - Passio sancti Sigismundi Burgundiorum regis mart. (= BHL 7717)
tit. Passio sancti Sigismundi regis et martyris
inc. Tempore Tiberii senioris augusti qui sicut reliquas regiones ita Gallias Ausoniamque regebat - expl. passus est autem sanctus Sigismundus rex et martyr sexto nonas maii, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sigismundus Burgundionum rex mart.: Passio
data liturgica 2 maggio
note Il testo è posticipato di un giorno rispetto alla sua data consueta e suddiviso in nove lectiones.


4. ff. 4v-8 - Passio sanctorum Alexandri, Eventii, Theoduli, Hermetis et Quirini mart. (= BHL 266)
tit. Sanctorum martyrum Alexandri, Eventii et Theodoli
inc. Quinto loco a beato Petro apostolo Romane urbis ecclesie cathedram Alexander sedit - expl. Sanctorum autem ipsorum natalis est quinto nonarum maiarum, auxiliante atque protegente Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, virtus et potestas per inmortalia saecula saeculorum
Alexander papa, Eventius, Theodulus, Hermes et Quirinus Romae martyres: Passio
data liturgica 3 maggio (non indicata)


5. ff. 8-11 - Inventio et translatio sanctae Crucis (= BHL S 4169 n [inc.] e BHL 4169 [expl.])
tit. Tractatus inventionis sancte Crucis
inc. Anno ducentesimo trigesimo sexto a destructione templi et eversione Ierusalem a Vespasiano et Tito filio eius - expl. accipiant partem cum genitrice Maria matre Domini nostri ad laudem Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Iesus Christus (ss. crucis): Inventio + translatio
data liturgica 3 maggio (non indicata)


6. ff. 11-13v - Legenda sancti Senesii mart. (= BHL 7576)
tit. Passio sancti Senesii martyris
inc. Dum sevissimorum paganorum iniqua persecutio Christi milites atque servos diversis suppliciis exacerbaret - expl. et Lucana civitas per meritis eiusdem protegitur atque defenditur, per Dominum nostrum Iesum Christum cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Senesius (Sinesius, Genesius) martyr: Vita
data liturgica 4 maggio
note Il testo è suddiviso in nove capoversi, evidentemente intesi come lectiones. Segue un rimando per la leggenda di Michele.


7. ff. 13v-15 - Passio sanctorum Gordiani et Epimachi mart. (= BHL 3612)
tit. Passio sancti Gordiani martyris
inc. Temporibus Iuliani impiissimi imperatoris devulgati sunt multi Christiani - expl. beneficia eorum ac virtutes florent usque in hodiernum diem, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi cui est honor in saecula saeculorum
Gordianus et Epimachus mart.: Passio
data liturgica 10 maggio


8. ff. 15-20 - Passio sanctae Christinae Vulsinii v. mart. (= BHL 1748 [inc.] e 1479 [expl.])
tit. Passio sancte Christine virginis
inc. Erat quedam sacra et sancta puella de Tyro nomine Christina - expl. consummata est autem sancta Christina octavo kalendas augustas in civitate Tyro, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Christina Vulsinii, alias in Tyro civitate virgo martyr saec. III: Passio
data liturgica 10 maggio


9. ff. 20-23 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6058-6060)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Nerei et Achillei - Rescripta Marcelli ad Nereum et Achilleum
prol. inc. Nisi studia catholicorum securitatis sue somno quiescerent - expl. obviantes atque letantes pervenire meruerunt
inc. Primum itaque ad edificationem omnium quorum est studium placendi Deo sumamus - expl. gratia Domini nostri Iesu Christi tecum. Finiunt rescripta Nerei et Achillei
rescr. inc. Marcellus servus Christi sanctis confessoribus Nereo et Achilleo - expl. sollicite breviterque intimabo
tit. finale Explicit de apostoli Petri veritate
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note La parte di Marcello è distinta con una propria titolatura (f. 22v).


10. f. 23r-v - Passio sanctae Petronillae Romanae v. (= BHL 6061 [inc. beta])
tit. De obitu Petronille et de passione Felicule
inc. Petronillam itaque bene nostis voluntatem Petri apostoli clenicam factam - expl. et precipitata est in cloacam
Petronilla Romana virgo: Passio
data liturgica 12 maggio
note Come sempre, il testo è seguito senza soluzione di continuità dalla parte relativa a Nicomede.


11. f. 23v - Passio sancti Nicomedis presb. mart. Romae (= BHL 6062)
inc. Sanctus autem Nicomedes presbyter in speculis positus occulte liberavit corpus eius - expl. qui passus est pro nomine Domini nostri Iesu Christi
tit. finale Expliciunt rescripta missa ad Nereum et Achilleum
Nicomedes presb. Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


12. ff. 23v-24 - Passio sanctorum Nerei et Achillei mart. (= BHL 6063)
tit. Rescripta de passione eorum
inc. Eutices, Victorinus et Maro servi Domini nostri Iesu Christi Marcello - expl. dies natalis eorum quarto idus madii
Nereus, Achilleus et soc. mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


13. f. 24r-v - Passio sanctorum Maronis, Eutychetis et Victorini mart. (= BHL 6064)
inc. Accepta scripta Marcellus germanum suum ad insulam misit - expl. in qua prestantur beneficia Domini usque in hodiernum diem
Maro, Eutyches et Victorinus mart.: Passio
data liturgica 12 maggio
note Il testo segue senza distinzione il precedente.


14. ff. 24v-25 - Passio sancti Pancratii Romae mart. (= BHL 6427)
tit. Passio sancti Pancratii martyris
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni fuit vir quidam apud provinciam Frigiam - expl. martyrizatus est autem beatissimus Panchratius die quarto iduum maiarum sub Valeriano et Gallieno imperatoribus, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Pancratius Romae mart.: Passio
data liturgica 12 maggio


15. ff. 25-27 - Vita sancti Theodori Lucensis ep. (= BHL 8087)
tit. Vita sancti Theodori episcopi et confessoris
inc. Sancti Theodori confessoris atque pontificis hodierne festivitatis memorie traditur - expl. eius intercedentibus meritis omnium piaminum squalore mereamur purgari, quod ipse prestare dignetur qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Theodorus Lucensis ep.: Vita
data liturgica 19 maggio (non indicata)


16. ff. 27-29v - Vita sanctorum Iusti et Clementis afrorum [auctore Blideranno] (= BHL 4606)
tit. Natale sanctorum Iusti et Clementis
inc. Ad honorem sancte et individue Trinitatis loquendum est de duobus viris - expl. migraverunt de hoc caduco et infido seculo, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor, virtus et imperium cum Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per infinita saecula saeculorum
Iustus et Clemens Afri, Volaterris culti saec. V: Vita
data liturgica 5 giugno (non indicata)
note Si indica qui tra le date del culto dei due santi la più vicina a questa collocazione nella serie della raccolta.


17. ff. 29v-30v - Passio sanctae Iuliae v. in Corsica mart. (= BHL 4516)
prol.
tit. Prologus sancte Iulie virginis
prol. inc. Scriptum est, fratres carissimi: Narrabunt ea filiis suis - expl. totam provinciam consecravit
inc. In illo tempore cum civitas Carthago capta fuisset - expl. ubi florent orationes sanctorum ad laudem Domini nostri Iesu Christi, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iulia virgo in Corsica mart.: Passio
data liturgica 22 maggio


18. ff. 30v-42v - Passio sancti Urbani I papae (= BHL 8376-8374)
tit. Passio sancti Urbani pape Romane urbis
item I inc. Urbanus episcopus natione Romanus ex nobilissima prosapia ortus est - expl. cantantes et funeris exequiis persolventes Domino psallebant
item II inc. His ita peractis abiit Carpasius vicarius - expl. ad quorum venerabiles sepulturas multa patrantur mirabilia usque in presentem diem, ad honorem Salvatoris nostri Iesu Christi qui cum Patre ac Flamine Sancto vivit et regnat Deus per eterna saecula saeculorum
Urbanus I papa: Passio
data liturgica 25 maggio (non indicata)
note Le due parti sono distinte andando a capo. Tra questo testo e il successivo è inserito il solo inizio della passione di Petronilla (in effetti ricordata il 30 o 31 maggio, anche se spesso anticipata come qui nel gruppo di Nereo e Achilleo al 12), con uno spazio vuoto destinato al titolo e il rimando: Require retro in legenda sanctorum Nerei et Archilei in rescriptis Marcelli.


19. ff. 42v-44v - Passio sanctorum Marcellini presb., Petri diac. et soc. Romae mart. (= BHL 5231)
tit. Passio sanctorum martyrum Marcellini et Petri
inc. Benignitas salvatoris nostri martyrum perseverantia comprobata eo usque processit - expl. et sepelivit sub die quarto nonas iunias in pace
Marcellinus presb., Petrus diac. et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 2 giugno


20. ff. 44v-47 - Passio sanctorum Primi et Feliciani Romae mart. (= BHL 6922)
tit. Passio sanctorum martyrum Primi et Feliciani
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani imperatorum seva fuerat Christianis orta tempestas - expl. quorum natalis est sexto idus iunias, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Primus et Felicianus Romae mart.: Passio
data liturgica 9 giugno


21. ff. 47-49v - Vita et passio sancti Barnabae ap. (= BHL 986)
prol., epilogo
tit. Vita beati Barnabe apostoli
prol. inc. Redemptor et salvator noster Dominus Iesus Christus - expl. fida relatione pandere curamus
inc. Denique iste est ille Barnabas sanctissimus qui et Ioseph unus ex septuaginta duobus discipulis Domini salvatoris - expl. sensum magis quam verba sequentes fideliter declaremus
Barnabas apostolus: Vita + passio
data liturgica 11 giugno
note Il prologo è indistinto dal testo.


22. ff. 49v-51 - Vita sancti Barnabae ap. (= BHL 983)
tit. Passio beatissimi Barnabe apostoli de greco in latino translatum est per Iohannem qui et Marcus vocatur
inc. Iohannes igitur qui et Marcus dicitur, famulus Domini Iesu Christi - expl. cum hymnis et laudibus mirifice collocatum est ad honorem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per omnia saecula saeculorum
Barnabas apostolus: Vita
data liturgica 11 giugno


23. ff. 51-56v - Passio sanctorum Viti, Modesti et Crescentiae mart. (= BHL 8714)
prol.
tit. Passio sancti Viti martyris
prol. inc. Magnitudinem Dei atque mansuetudinem veluti considerandam nobis proposuit scriptura sancta - expl. dum Christum in martyre diabolum vicisse perpendit
inc. Igitur beatus Vitus Lucania provincia hortus nobili stirpe progenitus - expl. atque eos prodigiis coruscare in terris largitur qui vivit et regnat perhenniter per cuncta saecula saeculorum
Vitus, Modestus et Crescentia Romae mart.: Passio
data liturgica 15 giugno
note In margine alla fine una nota rimanda per Marco e Marcelliano all'interno della leggenda di Sebastiano, indicando gli estremi testuali della sezione a loro relativa.


24. ff. 56v-57v - Ambrosius Mediolanensis episcopus pseudo, Inventio et passio sanctorum Gervasii et Protasii mm. Mediolani (= BHL 3514)
prol.
tit. Passio sanctorum martyrum Gervasii et Protasii
prol. inc. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Italiam in Domino eternam salutem - expl. de inventione sanctorum corporum ad letitiam invitemus
inc. In diebus transacte nuper quadragesime - expl. credens me orationibus eorum consequi misericordiam Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gervasius et Protasius Mediolani mart.: Passio
data liturgica 19 giugno
note Prologo indistinto dal testo. Nella titolatura le parole sanctorum martyrum sono state erase.


25. ff. 57v-60v - Epistola Uranii presbyteri de Paulini obitu (= BHL 6558)
ep.ded.
tit. Vita sancti Paulini
ep. ded. inc. Domino illustri et in Christo merito venerabili Pacato Urianus presbyter - expl. dicendi materiam subministrarent
inc. Igitur sanctus Paulinus episcopus Burdigali opido Galliarum oriundus fuit - expl. quia si Christo placuerit continuo navigare dispono
Paulinus Nolanus ep.: Epistola
data liturgica 22 giugno
note Come segnala la nota alla voce BHL, all'interno del testo è inserita la narrazione tratta da Dialogi III 1 (= BHL 6560; cfr. il ms. Edili 134).


26. ff. 60v-65
tit. Cinque sermoni per la natività del Battista, attribuiti i primi tre ad Agostino, gli altri ad Ambrogio


27. ff. 65-66v - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (= BHL 3237)
tit. Passio sanctorum martyrum Iohannis et Pauli
inc. Sub Constantino Gallicano duce Romani exercitus Persarum gens quae Syriam invaserat victa est - expl. cuius martyrium ex eo colitur in civitate Hostiensi usque in hodiernum diem
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


28. ff. 66v-67 - Passio sanctorum Gallicani, Iohannis et Pauli mart. (cfr. BHL S 3242 d [inc.] e BHL 3239 [expl.])
tit. Item de obitu eorum
inc. Igitur postquam Constantinus migravit ad celos - expl. Ipso autem Terentio referente ista passio sanctorum scripta est, ad laudem Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Gallicanus, Iohannes et Paulus mart.: Passio
data liturgica 26 giugno


29. ff. 67-68 - Liber pontificalis, cap. 105 (Leone IV)
tit. Vita sancti Leonis pape
inc. Leo natione Romanus ex patre Amaldo sedit annos VIII menses III dies VI - expl. cum effigie hominis gerentis in capite gemmas praxinas quintas
Leo IV papa: Vita
data liturgica 28 giugno (non indicata)
note La data propria di questo pontefice sarebbe il 17 luglio, ma è evidente dalla posizione nella raccolta che si intendeva destinare il testo al 28 giugno, data dell'omonimo Leone II. Si riporta solo la prima parte del testo, fino a p. 108 ll. 5-7 dell'edizione Duchesne, vol. II.


30. ff. 68-69
tit. Sermone in lode di Leone papa


31. ff. 69-74v - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6670 [prol. I] - 6573 [prol. II] - 6657)
prol.
tit. Passio sanctorum apostolorum Petri et Pauli
prol. I inc. Symon qui interpretatur obediens - expl. cuius natalis III kal. iulii celebratur
prol. II inc. Paulus qui interpretatur pius - expl. eodem die quo Petrus caput truncatus ibique sepultus est
inc. Cum venisset Paulus Romam convenerunt ad eum omnes Iudei - expl. in via Ostiense miliario secundo, ubi prestantur beneficia eorum assidue fideliter poscentibus, ad laudem et gloriam Domini nostri Iesu Christi qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per infinita saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)


32. ff. 74v-81 - Linus papa pseudo, Martyrium beati Petri apostoli (= BHL 6664)
prol.
tit. Vita vel actus sive passio beati Petri apostolorum principis feliciter edita a beato Lino episcopo papa Romane urbis - Passio sancti Petri apostoli
pars. I, prol. inc. Licet plurima de apostolicis signis sacra evangeliorum - expl. sumamus exordium
inc. Igitur post corporeum dominice nativitatis adventum - expl. tunc et Paulus apostolus Romam veniens Christum Dominum predicabat
pars II, prol. inc. Symon qui interpretatur obediens - expl. cuius natalis III kal. iulii celebratur
inc. Tempore igitur Neronis cesaris erant Rome salutiferi doctores Christianorum - expl. ex omni parte confirmata est in nomine Domini Patris omnipotentis et in nomine Iesu Christi Filii eius Domini nostri et in sanctificatione Spiritus Sancti cui est honor et gloria et imperium per infinita et inmortalia saecula saeculorum
Petrus apostolus: Vita + passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note La narrazione è divisa in due parti presentate come testi a sé stanti (tanto che alla seconda è premesso un prologo, che ripete quello già copiato con la passione comune a Paolo); il punto della spezzatura (f. 78v, dove si trova il secondo titolo) corrisponde a Mombritius II, p. 362 ll. 57-8. La BHL al n° 6666 registra la seconda parte isolata. Le due sezioni sono suddivise rispettivamente in dodici e sette lectiones non numerate fin dall'origine, cui a margine si aggiungono nel primo caso le indicazioni di tre lectiones, nel secondo di nove (le prime tre interne al primo dei sette capoversi).


33. ff. 81-82 - Passio sanctorum Petri et Pauli apostolorum (= BHL 6654-6649 [epil.])
epilogo , additamentum
tit. Passio sanctorum apostolorum Petri et Pauli ex istoria Iosephi
addit. inc. Ego Marcellus servus domini mei Petri apostoli et eiusdem discipulus que vidi scripsi
inc. Erant tunc temporis Rome Petrus et Paulus doctores Christianorum - expl. et ipse et Paulus alter cruce alter gladio necati sunt
epil. inc. Desertus igitur Nero non post multos tunc dies - expl. passi sunt sub die tertio kalendarum iuliarum, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Petrus et Paulus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note L'epilogo non è distinto dal resto della narrazione. Come nel caso precedente, il testo è impaginato in sette capoversi non numerati, a margine dei quali vengono aggiunte indicazioni di lectiones (di nuovo nove, dimezzando il primo e il settimo capoverso).


34. ff. 82-85 - Passio sancti Pauli ap. (= BHL 6573 [prol.] - 6570)
prol.
tit. Prologus super passionem sancti Pauli apostoli
prol. inc. Paulus qui interpretatur pius - expl. eodem die quo Petrus capite truncatus ibique sepultus est
inc. Cum venissent Romam Lucas a Galatia et Titus a Dalmatia - expl. ieiunium usque ad vesperam percurrentes baptizati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi cui cum Patre et Spiritu Sancto est honor et gloria, virtus et imperium per omnia saecula saeculorum
Paulus apostolus: Passio
data liturgica 29 giugno (non indicata)
note Il prologo ripete il secondo dei due premessi alla passione comune che apre il dossier su Pietro e Paolo. Di nuovo sono aggiunte a margine le indicazioni per nove lectiones.


35. ff. 85v-87
tit. Due sermoni per la stessa ricorrenza, il primo attribuito a Leone papa


36. ff. 87v-99v - Vita sancti Martialis Lemovicensis ep. [auctore pseudo Aureliano] (= BHL 5552 - BHL S 5552 b [carmen])
carmen
tit. Vita sancti ac beatissimi confessoris Christi Martialis Lemovice urbis primi pontifici - Versus Fortunati in vita sanctissimi Martialis apostoli Christi
inc. Predicante Domino nostor Iesu Christo apud Iudeam in tribu Beniamin - expl. mereamur participes adscisci collegio in regnum Domini nostri Iesu Christi, cui est gloria in saecula saeculorum
carmen inc. Christe, principium, finis, lux, est via Christus - expl. Christe caput, finisque cluens, pax, lux, via Christe
Martialis Lemovicensis ep.: Vita
data liturgica 30 giugno
note I 17 versi che seguono la narrazione (dal f. 99) sono editi proprio sulla base di questo manoscritto in PL 88,115-116, al termine del libro II della miscellanea di opere di Venanzio Fortunato.


37. ff. 99v-100v - Passio sanctorum Processi et Martiniani Romae mart. (= BHL 6947)
tit. Natale sanctorum Processi et Martiniani
inc. Tempore quo Symon magus crepuit intus - expl. ubi prestantur beneficia eorum usque in hodiernum diem, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Processus et Martinianus Romae mart.: Passio
data liturgica 2 luglio


38. ff. 100v-101v - Passio sanctae Felicitatis cum septem filiis (= BHL 2853)
tit. Natale sancte Felicitatis cum filiis suis
inc. Temporibus Antonini imperatoris orta est seditio pontificum - expl. contempnentes penas et verbera Christi amici facti sunt in regna caelorum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Felicitas cum septem filiis Romae mart.: Passio
data liturgica 10 luglio


39. ff. 101v-103 - Passio sanctorum Naboris et Felicis Mediolani mart. (= BHL 6029)
tit. Passio sanctorum martyrum Naboris et Felicis
inc. Regnante impio Maximiano imperatore in civitate Mediolanensi erat persecutio ingens Christianorum - expl. Passi sunt sancti martyres Nabor et Felix quinto iduum Iuliarum sub Maximiano imperatore, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Nabor et Felix Mediolani mart.: Passio
data liturgica 12 luglio


40. ff. 103-104 - Epistola de passione Ciryci et Iulittae Tarsi mart. [Theodoro ep. Iconii adscripta] (= BHL 1801)
tit. Passio sanctorum martyrum Quirici et Iulitte
inc. Carissimo et coepiscopo Zosimo Theodorus annuente Deo presul in Domino salutem - expl. sed veritati consentire in Christo Iesu Domino nostro cui est cum Patre et Spiritu Sancto honor et potestas in saecula saeculorum
Cirycus (Quiricus) et Iulitta Tarsi mart.: Epistola
data liturgica 15 luglio (non indicata)
note La data è chiaramente, come in altri leggendari qui descritti, quella bizantina (in luogo del 16 giugno dei martirologi latini).


41. ff. 104-107 - Vita sancti Alexii Edessae et Romae conf. (cfr. BHL S 290 c)
tit. Vita sancti Alexii confessoris
inc. Tempore Arcadii et Honorii imperatorum fuit quidam homo religiosus in urbe Roma - expl. et in quacumque angustia vel tribulatione positi erant eius obtentu liberabantur, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Alexius Edessae et Romae confessor saec. V: Vita
data liturgica 17 luglio (non indicata)
note Mentre l'incipit corrisponde alla voce indicata, l'explicit appare una versione variante del racconto proprio del gruppo 1 delle voci BHL (la sepoltura nel mausoleo, il profumo miracoloso).


42. f. 107r-v - Vita beatae Mariae Magdalenae paenitentis (= BHL 5456)
tit. Vita sancte Marie Magdalene
inc. Iosephus narrat de Maria Magdalena quod post ascensionem Domini virum amplius videre noluit - expl. et repleantur virtutum unguentis, ipso adiuvante qui cum Patre eterno et cum Spiritu Sancto idem eternus vivit et gloriatur et regnat Deus per infinita saecula saeculorum
Maria Magdalena paenitens: Vita
data liturgica 22 luglio (non indicata)


43. ff. 107v-111v - Passio sancti Apollinaris ep. (= BHL 623)
tit. Passio sancti Apollinaris et martyris Christi
inc. In diebus Claudii Cesaris veniens beatus Petrus apostolus Iesu Christi Nazareni ab Antiochia - expl. Martyrizatus est beatissimus Apolenaris sacerdos et martyr sub Vespasiano cesare die decimo kalendarum augustarum, regnante vero Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Apollinaris Ravennas episcopus: Passio
data liturgica 23 luglio (non indicata)


44. ff. 111v-113v - Passio sancti Iacobi maioris ap. (= BHL 4056-4057)
prol.
tit. Prologus in passionem sancti Iacobi apostoli fratris Iohannis evangeliste
prol. inc. Iacobus qui interpretatur subplantator - expl. natalis eius celebratur VIII kal. augusti
inc. Apostolus Domini nostri Iesu Christi Iacobus, frater Iohannis apostoli et evangeliste - expl. cum apostolo una hora simul martyr effectus perrexit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Iacobus Maior: Passio
data liturgica 25 luglio (non indicata)


45. ff. 113v-116 - Passio sancti Christophori in Lycia mart. (cfr. BHL S 1775 b)
tit. Passio sancti Christofori martyris
inc. In illo tempore quo Dagnus rex regnabat in civitate que dicitur Samon - expl. una cum aliis martyribus sociis eius VIII kal. aug. in Samon civitate sub Dagno rege, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, virtus et imperium in saecula saeculorum
Christophorus in Lycia martyr m. 250: Passio
data liturgica 25 luglio
note Anche se non alla lettera, il testo corrisponde alla voce indicata.


46. ff. 116-120 - Passio sancti Pantaleoni Nicomediae mart. (= BHL 6438)
tit. Passio sancti Pantaleoni martyris
inc. In civitate Nicomedia Maximianus imperator multos Christianos persequebatur - expl. in Nicomedia civitate extra murum in villa scilicet cuiusdam Amantis scholastici viri, ad laudem Domini nostri Iesu Christi cui est honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Pantaleon Nicomediae mart.: Passio
data liturgica 26 luglio
note La voce BHL rimanda proprio a questo manoscritto per la variante beta dell'explicit.


47. ff. 120-123 - Passio sanctorum Nazarii et Celsi Mediolani mart. (= BHL 6040)
tit. Passio sanctorum martyrum Nazarii et Celsi
inc. Nazarius genitus a patre nomine Africano et genere et patria Afer - expl. mundati sunt confestim per virtutem et gratiam Domini nostri Iesu Christi cui sit honor et gloria in saecula saeculorum
Nazarius et Celsus Mediolani mart.: Passio
data liturgica 28 luglio


48. f. 123r-v - Passio sancti Felicis II papae (= BHL 2857)
tit. Passio sancti Felicis pape
inc. Fuit autem temporibus Constantini filii Constantini magni principis usque ad Constantium Augustum Liberius quidam papa - expl. cuius natale celebratur IIII kal. augusti ad laudem et gloriam Dei usque in hodiernum diem, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Felix II papa m. 22-11-365: Passio
data liturgica 29 luglio (non indicata)


49. ff. 123v-124 - Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis Romae mart. (= BHL 7790)
tit. Passio sanctorum Simplicii, Faustini et Beatricis
inc. Temporibus Dioclitiani et Maximiani sceleratissimorum imperatorum multi Christianorum necati sunt - expl. pax dabitur ecclesiis, quod factum est Domino nostro Iesu Christo auxiliante cui est honor et gloria, potestas et imperium una cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti per omnia saecula saeculorum
Simplicius, Faustinus et Beatrix Romae mart.: Passio
data liturgica 29 luglio


50. ff. 124-125 - Passio sancti Polychronii Babylonis ep. (= BHL 6884)
tit. Passio sanctorum martyrum Abdon et Sennen
inc. Horta tempestate sub Decio multi Christianorum necati sunt in urbe Roma - expl. et sepelierunt in predio suo iuxta civitatem Cordulam X kalendas martias
Polychronius Babylonis ep., Parmenius presb. et soc. mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Come sempre, questa prima parte della passione ciclica è trascritta senza soluzione di continuità con il testo seguente e sotto una titolatura riferita ai suoi due protagonisti.


51. ff. 125-126v - Passio sanctorum Abdon et Sennen (= BHL 6)
inc. Eodem tempore cepit Decius curiose querere Christianos - expl. et translata sunt in coemeterio Pontiani ad Ursum pileatum, regnante Domino nostro Iesu Chsristo cui est honor et gloria, virtus et potestas per infinita saecula saeculorum
Abdon et Sennen Romae mart.: Passio
data liturgica 30 luglio
note Copiata di seguito al testo precedente, senza titolatura propria.


52. ff. 126v-130 - Passio sancti Stephani I papae mart. (= BHL 7845)
tit. Passio sancti Stephani pape
inc. Temporibus Valeriani et Gallieni multi Christianorum declinantes saevitiam tyrannorum occultabantur - expl. Xistum episcopum VIIII kal. septembris Valeriano tertio et Gallieno secundo consulibus, apud nos autem regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria, virtus et potestas in saecula saeculorum
Stephanus I papa mart.: Passio
data liturgica 2 agosto


53. ff. 130v-132 - Lucianus Hierosolymitanus, Epistola de inventione corporis sancti Stephani martyris (= BHL 7851)
tit. Inventio sanctorum Stephani protomartyris, Nichomedis et Gamalielis et Abibon
inc. Lucianus misericordia indigens et omnium hominum minimus - expl. qui periclitanti mundo subvenire dignatus est qui cum Domino nostro Iesu Christo et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Inventio
data liturgica 3 agosto


54. ff. 132-133v - Translatio sancti Stephani diac. protomart. Costantinopolim [interprete Anastasio Bibliothecario] (= BHL 7858)
tit. Translatio corporis eiusdem sancti Stephani protomartyris
inc. Factum est autem cum esset reconditum corpus sancti Stephani primi martyris Hierosolymis - expl. in quo posuit loculum cum omni cautela ad laudem et gloriam Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Stephanus diac. protomart.: Translatio
data liturgica 3 agosto
note Il testo si arresta una frase prima dell'explicit riportato in BHL.


55. ff. 133v-135 - Translatio sancti Stephani diac. protomart. Romam [Lucio archidiac. adscripta] (= BHL 7881 [o 7878 b] - 7879 [addit.] - 7880 [epit.])
additamentum, carmen
tit. Item de translatione corporis sancti Stephani protomartyris
inc. Sanctorum patrocinia ubique locorum summopere veneranda sunt - expl. et eximie orationes ibi florebunt in saecula saeculorum
addit. inc. Translatum est beati Stephani Romam pridie nonas maias - expl. quod adnuat nobis Christus promereri ad suam laudem et eorum qui cum Patre et Spiritu Sancto unus Deus permanet in saecula saeculorum
epit. inc. Hic duo sanctorum requiescunt membra vivorum - expl. et celi cives semper vivamus in ipso
Stephanus diac. protomart.: Translatio
data liturgica 3 agosto
note La clausola e il breve epitafio metrico sono copiati di seguito alla narrazione senza distinzione.


56. ff. 135-136v - Passio sancti Sixti II papae mart. (= BHL S 7808 b)
prol.
tit. Passio beati Xisti pape et sanctorum martyrum diaconorum Felicissimi et Agapiti
prol. inc. Systus episcopus natione Grecus et phylosophus sedit anno uno mensibus decem diebus viginti tribus - expl. Martyrio namque coronatus est et cum eo sex diaconi sub Decio et Valeriano
inc. Eodem tempore Decius Cesar et Valerianus prefectus iusserunt sibi Xystum episcopum cum clero suo presentari noctu - expl. sepelierunt in cimeterio Pretextati sub die octavo idus augusti, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Sixtus II papa mart.: Passio
data liturgica 6 agosto
note Il testo è suddiviso in sei lezioni.


57. ff. 136v-141v - Passio sanctorum Donati et Hilariani Aretii mart. (= BHL 2294)
prol.
tit. Passio sanctorum Donati episcopi et martyris et Hylariani monachi
prol. inc. Beatissimorum martyrum Donati et Hylariani narraturus triumphos, o Theophile frater - expl. concedat eorum enarrare trophea
inc. Tempore quo Constantinus qui Constantinopolim suo nomine condidit - expl. et cum summa celebratione venerantur ab omnibus fidelibus Domini nostri Iesu Christi, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Donatus episcopus et Hilarianus mon., Aretii martyres: Passio
data liturgica 7 agosto (non indicata)


58. ff. 141v-143v - Passio sanctorum Cyriaci, Largi et Smaragdi Romae mart. (= BHL S 2059 b)
tit. Passio sanctorum martyrum Largi et Smaragdi atque Ciriaci
inc. Temporibus Diocletiani et Maximiani imperatorum orta est seditio Christianis - expl. et beneficia exuberant omnibus querentibus auxilia eorum, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est cum Patre et Spiritu Sancto honor et gloria in saecula saeculorum
Cyriacus, Largus et Smaragdus Romae martyres: Passio
data liturgica 8 agosto


59. ff. 143v-144v - Passio sancti Romani militis Romae mart. (= BHL S 7309 e)
prol.
tit. Passio sancti Romani martyris
prol. inc. Qui passus est in urbe Roma sub Decio Cesare audiente cetu fidelium martyrum laudetur victoria - expl. meruit verum cognoscere lumen
inc. Nam cum sanctum Laurentium prostratum cerneret in catasta - expl. ubi per divinam misericordiam beati Romani intercedentibus meritis beneficia multi susceperunt, regnante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
mirac. inc. In loco ubi corpus beati Romani fuit sepultus - expl. duo demoniaci curati sunt ad eius sepulcrum glorificantes Patrem et Filium et Spiritum Sanctum, qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Romanus miles Romae martyr m. 258: Passio
data liturgica 9 agosto
note Le prime parole copiate come testo sembrano in realtà completare la titolatura. Prologo e narrazione non sono distinti, mentre lo è la parte finale sui miracoli, non identificabile.


60. ff. 144v-147v - Passio sancti Laurentii diac. Romae mart. (= BHL 4759 [prol.] - BHL S 4758 l [inc.] e BHL 4753 [expl.])
prol.
tit. Passio sancti Laurentii martyris
prol. inc. In divinis laudibus mens nostra semper estuare studeat - expl. simul cum diaconibus suis Felicissimo et Agapito
inc. Eodem tempore beatus Sistus episcopus tradidit archidiacono suo beato Laurentio omnes facultates ecclesie - expl. hec autem gesta sunt IV idus augusti, adiuvante Domino Iesu Christo cui est laus, honor, virtus et gloria in saecula saeculorum
Laurentius diaconus, Romae martyr: Passio
data liturgica 10 agosto


61. ff. 147v-149v
tit. Tre sermoni per la festa di Lorenzo attribuiti a Leone papa


62. ff. 149v-150v - Passio sancti Tiburtii Romae mart. [ex Actis sancti Sebastiani mart. excerpta] (cfr. BHL S 8286 f)
tit. Passio Tyburtii martyris
inc. Temporibus Diocletiani et Maximiani pessimorum principum qui Christi nomen audire nolebant - expl. in quo loco multa beneficia semper prestitit Christus ad laudem nominis sui usque in presentem diem, qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per infinita saecula saeculorum
Tiburtius, Chromatius et soc. Romae mart.: Passio
data liturgica 11 agosto
note Il testo, estratto dalla passione di Sebastiano, somiglia alla voce indicata per primissime parole ed explicit, ma la prima frase ha formulazione diversa ed è seguita da quella riportata come incipit alla voce 8286 h.


63. ff. 150v-152v - Passio sancti Hippolyti Romani presb. (= BHL 3961)
tit. Passio sancti Ypoliti martyris
inc. In diebus illis regressus Ipolitus post tertium diem venit in domum suam - expl. et decollati sunt cum sociis suis pro nomine Domini nostri Iesu Christi qui cum Deo Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat per infinita saecula saeculorum
Hippolytus Romanus presb.: Passio
data liturgica 13 agosto


64. ff. 152v-153 - Passio sancti Cassiani ludimagistri apud Forum Cornelii mart. (= BHL 1626)
tit. Passio sancti Cassiani martyris
inc. Prudentius sicut notum est fidei vir et religiosus dogmate poematis etiam iocunditatem commendans - expl. Passus est autem beatissimus Cassianus sub die iduum augustarum, regnante Domino nostro Iesu Christo qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Cassianus ludimagister, apud Forum Cornelii martyr: Passio
data liturgica 13 agosto


65. f. 153r-v - Passio sancti Eusebii Romani presb. (= BHL 2740)
tit. Vita sancti Eusebii confessoris
inc. Eodem tempore quo Liberius de exilio revocatus fuerat a Constantio augusto - expl. cessavit persecutio non tamen multum tempus, donante Domino nostro Iesu Christo qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu Sancto in saecula saeculorum
Eusebius Romanus presbyter saec. IV: Passio
data liturgica 14 agosto


66. ff. 153v-163 - Paschasius Radbertus n. 790 ca., m. post 851, Epistola beati Hieronymi ad Paulam et Eustochium de assumptione Mariae virginis (= BHL S 5355 d)
tit. Sermo sancti Hieronimi presbyteri de assumptione sancte Marie
inc. Cogitis me, o Paula et Eustochium, immo caritas Christi me compellit - expl. cum ipso et vos appareatis in gloria
Maria virgo et mater Iesu (obitus et assumptio): Epistola
data liturgica 15 agosto


67. ff. 163-166v
tit. Due sermoni per la stessa ricorrenza attribuiti ad Agostino e Ambrogio Autperto


68. ff. 166v-168 - Passio sancti Agapiti Praeneste mart. (= BHL 125)
tit. Passio sancti Agapiti sub rege Antiocho
inc. Sub rege Antiocho pagano erat quidam puer nomine Agapitus - expl. multi paganorum crediderunt Deo per famulum Dei Agapitum et per Christum Dominum nostrum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Agapetus seu Agapitus Praeneste mart.: Passio
data liturgica 18 agosto


69. ff. 168-169v - Passio sancti Symphoriani Augustoduni mart. (= BHL 7967)
tit. Passio sancti Simphoriani
inc. Sub Aureliano quodam principe cum adversus Christianum nomen persecutionis dira procella detonaret - expl. in omnium votorum plenitudinem felix aperitur ingressus, ipso adiuvante qui vivit et regnat in saecula saeculorum
Symphorianus Augustoduni mart.: Passio
data liturgica 22 agosto


70. ff. 169v-171 - Passio sanctorum Timothei et Apollinaris Remis mart. (= BHL 8296)
tit. Passio sancti Timothei [et Simphoriani add. a. m.]
inc. In illo tempore sub Nerone imperatore agente Lampadio preside facta est persecutio Christianorum - expl. qui a demoniis vexabantur curati sunt in nomine Domini nostri Iesu Christi, cui est honor et gloria, virtus et imperium in saecula saeculorum
Timotheus et Apollinaris Remis mart.: Passio
data liturgica 22 agosto
note La data sarebbe propriamente il giorno successivo, ma al 22 è venerato l'omonimo santo Timoteo di Roma.


71. ff. 171-173 - Passio sanctorum Eusebii, Pontiani, Vincentii et Peregrini mart. (= BHL 2743)
tit. Passio sanctorum martyrum Pontiani, Eusebii, Peregrini atque Vincentii
inc. Regnante iniquissimo Commodo imperatore huius preceptione sic divulgatum est - expl. gloriam Deo referebant qui tantam victoriam dedit sanctis suis, per Christum Dominum nostrum qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat in saecula saeculorum
Eusebius, Pontianus, Vincentius et Peregrinus Romae martyres saec. II: Passio
data liturgica 25 agosto


72. ff. 173-176 - Passio sancti Bartholomaei ap. (= BHL 1001-1002)
prol., epilogo
tit. Prologus in passione sancti Bartholomei apostoli
prol. inc. Bartholemeus apostolus nomen ex Syra lingua suscepit - expl. celebratur natale eius VIIII kal. septembris
inc. Indie tres esse ab historiographis asseruntur - expl. et perfectis omnibus atque bene constabilitis migravit ad Dominum, cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Bartholomaeus apostolus: Passio
data liturgica 25 agosto (non indicata)


73. f. 176r-v - Possidius Calamensis, Vita Augustini, adbreviatio (= BHL 785)
prol.
tit. Vita sancti Augustini episcopi et confessoris
prol. inc. Inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que in eodem vidi ab eoque audivi minime reticere
inc. Ex provincia ergo Africa civitate Thagastensi exortus de numero curialium - expl. ecclesie bibliothecam et codices tam suo tractato vel aliorum sanctorum dereliquit, prestante Domino nostro Iesu Christo cui est honor et gloria in saecula saeculorum
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto
note Si tratta della stessa versione abbreviata più volte incontrata, con minime varianti testuali. Il prologo è indistinto dalla narrazione.


74. f. 176v - Possidius Calamensis, Vita Augustini, adbreviatio mutila (= BHL 785)
prol.
prol. inc. Inspirante rerum omnium factore et gubernatore Deo - expl. que in eodem vidi ab eoque audivi minime reticere
inc. Beatissimus igitur Augustinus ex provincia Africa civitate Thagastensi exortus de numero curialium - expl. adstans in populo intendebat suspectus atque adfixus
Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430: Vita
data liturgica 28 agosto (non indicata)
note Viene ripetuto con minime varianti il testo precedente, di mano dello stesso copista; non vi è un nuovo titolo, ma l'iniziale è rilevata. La caduta del resto del manoscritto comporta la mutilazione della copia in corrispondenza del paragrafo 1,3 (= ed. Bastiaensen, p. 134 ll. 14-15).

bibliografia Bandini, Catalogus, I, 605-11; Garrison, Mediaeval Italian Painting, I 27

Trovati 2 records. Pagina 1 di 11

MIRABILE



Impostazioni Privacy



Questo sito Web utilizza i cookie per consentirci di offrire la migliore esperienza utente possibile. Le informazioni sui cookie sono memorizzate nel tuo browser ed eseguono funzioni di riconoscimento quando ritorni sul nostro sito web e aiuta il nostro team a capire quali sezioni del sito web trovi più interessanti e utili. E' possibile regolare tutte le impostazioni dei cookie navigando le schede sul lato sinistro. Per maggiori informazioni consulta la nostra Pagina Privacy visualizzare i nuovi termini.

Cookie strettamente necessari



I Cookie strettamente necessari devono essere abilitati in ogni momento in modo che possiamo salvare le tue preferenze per le impostazioni dei cookie.

Disabilitato

I cookie tecnici devono essere sempre abilitati per poter usufruire dei servizi di base sel sito web.

Cookie policy



Maggiori informazioni sulla nostra Cookie Policy