Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Pl. 17 dext. 10
Testimonianze biografiche sui SS. Agostino, Gerolamo e Beda e genealogia di Maria
sec. XII ex.; prov. Firenze, S. Croce, convento OFM Sul verso del f. III si legge il consueto ex libris : Liber conventus sanctae Crucis de Florentia Ordinis Minorum .
I. ff. 1v-3 e 6Testimonia su AgostinoAugustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 : Testimonianote La serie è in parte ripetuta: il f. 1v è occupato dai primi tre estratti e dall'inizio di un quarto che sarà invece il settimo nella seconda trascrizione, che ha inizio dal f. 2; in quest'ultima sono ripetuti i primi tre, quindi copiati tutti gli altri, con lo spostamento ora segnalato (è a quest'ordine che si farà riferimento sotto). Da f. 6, dopo la tabula relativa al testo che segue, riprende il testo interrotto a 1v, con la fine dell'estratto IV (secondo la numerazione della prima trascrizione) e l'VIII; in effetti anche la fascicolazione rispecchia questa travagliata composizione, con il f. 1 isolato, i ff. 2-5 costituiti da un binione, quindi dal f. 6 un nuovo fascicolo. Ogni estratto è preceduto da una rubrica che ne indica la provenienza. Il recto del primo foglio è invece impiegato per una tabula generale. 1. Gennadius Massiliensis , De viris inlustribus , cap. 39inc. Augustinus Afer - expl. ille scripsit 2. Isidorus Hispalensis episcopus n. 560 ca., m. 4-4-636 , Etymologiarum libri XX , VI 7inc. Apud graecos Origenes - expl. nec legere quidem occurrat 3. Cassiodorus Senator n. 485 ca., m. 580 ca. , Institutiones , I 22inc. Doctor eximius - expl. vix datur attingere 4. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,28inc. Annos natus ferme XX - expl. innumerabilia reperiuntur 5. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,30inc. Quid mihi proderat quod omnes libros - expl. ad perniciem magis valebat 6. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,31inc. Quid mihi proderat ingenium - expl. et porta nos 7. Victor Vitensis episcopus fl. 480-489 , Historia persecutionis Africanae provinciae , I 10-11inc. Ea tempore Yppos regiorum - expl. comprehendere satis impossibile est 8. tit. Vita anonimainc. Beatus episcopus Augustinus - expl. anni LXXVI 9. Possidius Calamensis , Vita Augustini , cap. 28inc. Beatus Augustinus ante proximum diem - expl. speculum appellari note L'estratto corrisponde ai primi tre periodi del capitolo (cfr. ed. Bastiaensen, p. 204 ll. 1-20).
II. ff. 3v-57 - Augustinus Aurelius , Retractationes
III. f. 57r-v - Possidius Calamensis , Vita Augustini , estratto (= BHL 785)
De vita sancti Augustini scripta a Possidio episcopoinc. Tanta a beato Augustino dictata et edita sunt - expl. sine invidia etiam ipse tribuit Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 : Vitanote Breve segmento finale del cap. 18 (= PL 32,49 o ed. Bastiaensen p. 178 ll. 41-56).
IV. ff. 57v-65v - Possidius Calamensis , Indiculus scriptorum omnium sancti Augustini (= BHL 786)
Indicium librorum omnium sancti Augustini collectum a Possidio episcopoinc. Contra Paganos, De academicis libri III - expl. de continentia sermo I Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 note Non coincide pienamente con il testo abituale.
V. ff. 65v-66 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875 , Martyrologium tres recensiones , 30 settembre (Gerolamo) De vita sancti Hieronimi presbyteriinc. Beatus Hieronymus armatus fide gratiamque Christi adeptus - expl. nonagesimo octavo etatis sue anno apud Betlehem oppidum in pace quievit. Libros suos per L et VI annos confecit Hieronymus Stridonius note È trascritta l'ultima parte della voce (con aggiunta del soggetto alla prima frase), relativa alla produzione letteraria del santo: l'incipit corrisponde a p. 338 ll. 7-8 dell'edizione Dubois.
VI. ff. 66-67 - Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 , Historia ecclesiastica gentis Anglorum , lib. V cap. 24 (Beda) De historia gentis Angloruminc. Beda famulus Christi et magister monasterii beatorum apostolorum Petri et Pauli - expl. et patere semper ante faciem tuam tit. finale Explicit de operibus Bede Venerabilis presbyteriBeda Venerabilis in Anglia monachus n. 672/673 ca., m. 26-5-735
VII. f. 67r-v - Narratio de trinubio sanctae Annae matris B.V. Mariae (cfr. BHL S 505 y [e seguenti] / 505 zt)
Genealogia sancte Dei genitricis Marieinc. Tres tribus Anna viris fertur peperisse Marias - II inc. Ex testimoniis IIII evangeliorum et ex epistola Hieronimi contra Helvidium - expl. sine viri semine sibi dedicavit per Spiritum Sanctum et in virtute sancte Trinitatis cuius omnipotentia est inseparabilis item II inc. Esmeria et Anna fuerunt sorores - expl. sancta Maria Dominum nostrum Iesum Christum Anna mater B.V. Mariae , Maria virgo et mater Iesu (ortus et vita) : Vitanote Il testo risulta così composto: il verso iniziale seguito dal disegno dell'albero genealogico della famiglia di Maria, quindi l'incipit vero e proprio, infine una sezione finale con titolatura propria (Item de sancta Maria ). Sono riconoscibili alcuni estremi appartenenti alle voci BHL indicate, i cui materiali appaiono però qui diversamente organizzati.
VIII. ff. 67v-70v - Anselmus Cantuariensis archiepiscopus n. 1033/1034, m. 21-4-1109 , Sermones , omelia sul Vangelo di Lucanote Al f. 71 segue un breve testo sulle preghiere appropriate per le diverse situazioni.
bibliografia
Bandini, Catalogus , IV , 523-5
Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, San Marco 654
Testimonianze biografiche su Agostino, Gerolamo e Beda e genealogia di Maria
sec. XIV ex.; orig. Firenze; prov. Firenze, S. Marco, convento OP; Ambrogio da Firenze; Coluccio Salutati (1331-1406); Cosimo de' Medici (1389-1464) Il codice appartiene al gruppo donato da Cosimo e proveniente dalla biblioteca di Coluccio. Al f. 70 è leggibile alla lampada di Wood la nota di possesso di quest'ultimo: Liber Colucii Pierii , seguita da quella di Cosimo: Liber Cosme Iohannis de Medicis de Florentia . L'ex libris del convento si trova al f. IIIv: Liber (...) quem dedit Cosmas Iohannis de Medicis conventui sancti Marci de Florentia Ordinis Predicatorum . La successione dei testi e i caratteri della loro impaginazione indicano che il manoscritto fu esemplato con ogni probabilità dal Pl. 17 dext. 10.
I. ff. 1-2vTestimonia su AgostinoAugustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 : Testimonianote La successione dei Testimonia rispecchia quella del Pl. 17 dext. 10 nella trascrizione completa, escludendo gli estratti ivi duplicati in principio e al termine della sequenza. Ogni estratto è preceduto da una rubrica che ne indica la provenienza. 1. Gennadius Massiliensis , De viris inlustribus , cap. 39inc. Augustinus Afer - expl. ille scripsit 2. Isidorus Hispalensis episcopus n. 560 ca., m. 4-4-636 , Etymologiarum libri XX , VI 7inc. Apud graecos Origenes - expl. nec legere quidem occurrat 3. Cassiodorus Senator n. 485 ca., m. 580 ca. , Institutiones , I 22inc. Doctor eximius - expl. vix datur attingere 4. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,28inc. Annos natus ferme XX - expl. innumerabilia reperiuntur 5. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,30inc. Quid mihi proderat quod omnes libros - expl. ad perniciem magis valebat 6. Augustinus Aurelius , Confessiones , IV 16,31inc. Quid mihi proderat ingenium - expl. et porta nos 7. Victor Vitensis episcopus fl. 480-489 , Historia persecutionis Africanae provinciae , I 10-11inc. Ea tempestate Yppos regiorum - expl. comprehendere satis impossibile est 8. tit. Vita anonimainc. Beatus episcopus Augustinus - expl. anni LXXVI 9. Possidius Calamensis , Vita Augustini , cap. 28inc. Beatus Augustinus ante proximum diem - expl. speculum appellari note L'estratto corrisponde ai primi tre periodi del capitolo (cfr. ed. Bastiaensen, p. 204 ll. 1-20).
II. ff. 2v-55v - Augustinus Aurelius , Retractationes note I ff. 2v-4 sono occupati da una tabula analitica dell'opera.
III. ff. 55v-56 - Possidius Calamensis , Vita Augustini , estratto (= BHL 785)
De vita sancti Augustini scripta a Possidio episcopoinc. Tanta a beato Augustino dictata et edita sunt - expl. sine invidia etiam ipse tribuat Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 : Vitanote Breve segmento finale del capitolo 18 (= ed. Bastiaensen, p. 178 ll. 41-56).
IV. ff. 56-64v - Possidius Calamensis , Indiculus scriptorum omnium sancti Augustini (= BHL 786)
Indicium librorum omnium sancti Augustini collectum a Possidio episcopoinc. Contra Paganos, De achademicis libri III - expl. de continentia sermo I Augustinus Hipponensis episcopus n. 354, m. 430 note Non coincide pienamente con il testo noto.
V. ff. 64v-65 - Ado Viennensis archiepiscopus n. 800 ca., m. 16-12-875 , Martyrologium tres recensiones , 30 settembre (Gerolamo) De vita sancti Ieronimi presbyteriinc. Beatus Ieronimus armatus fide gratiamque Christi adeptus - expl. nonagesimo octavo etatis sue anno apud Betlehem oppidum in pace quievit. Libros suos per L et VI annos confecit Hieronymus Stridonius note È trascritta l'ultima parte della voce (con aggiunta del soggetto alla prima frase), relativa alla produzione letteraria del santo: l'incipit corrisponde a p. 338 ll. 7-8 dell'edizione Dubois.
VI. ff. 65-66v - Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 , Historia ecclesiastica gentis Anglorum , lib. V cap. 24 (Beda) De hystoria gentis Angloruminc. Beda famulus Christi et presbyter monasterii beatorum apostolorum Petri et Pauli - expl. et patere semper ante faciem tuam tit. finale Explicit de operibus Bede Venerabilis presbiteriBeda Venerabilis in Anglia monachus n. 672/673 ca., m. 26-5-735
VII. ff. 66v-67 - Narratio de trinubio sanctae Annae matris B.V. Mariae (cfr. BHL S 505 y [e seguenti] / 505 zt)
Genealogia sancte Dei genitricis Marieinc. Tres tribus Anna viris fertur peperisse Marias - II inc. Ex testimoniis IIII evangeliorum et ex epistola Ieronimi contra Helvidium - expl. sine viri semine sibi dedicavit per Spiritum Sanctum et in virtute sancte Trinitatis cuius omnipotentia est inseparabilis item II inc. Esmeria et Anna fuerunt sorores - expl. sancta Maria Dominum Iesum Christum Anna mater B.V. Mariae , Maria virgo et mater Iesu (ortus et vita) : Vitanote Il testo risulta così composto: il verso iniziale seguito dal disegno dell'albero genealogico della famiglia di Maria, quindi l'incipit vero e proprio, infine una sezione finale con titolatura propria (Item de sancta Maria ). Sono riconoscibili alcuni estremi appartenenti alle voci BHL indicate, i cui materiali appaiono però qui diversamente organizzati.
VIII. ff. 67-70 - Anselmus Cantuariensis archiepiscopus n. 1033/1034, m. 21-4-1109 , Sermones , omelia sul Vangelo di Lucanote Segue un breve testo sulle preghiere appropriate per le diverse situazioni.
bibliografia
Firenze. BML - S. Marco , 73-4; Firenze. BML - Umanisti e Agostino , 129-31; Ullman - Stadter, Public Library , 153 (n° 239); Ullman, The humanism of Coluccio Salutati , 163-4