*
A Companion to Boniface cur. Michel Aaij - Shannon Godlove , Leiden-Boston, MA, E.J. Brill 2020 (ISBN 978-9004338517) pp. XVII-562 tavv. carte (Brill's Companions to the Christian Tradition. A Series of Handbooks and Reference Works on the Intellectual and Religious Life of Europe, 500-1800 92)ISBN: 978-9004338517
Abstract
The introduction of the volume notes that, despite Boniface's being one of the most influential figures of the Early Middle Ages, most studies devoted to his life, works, and influence that are currently available, were written specifically for scholars of Medieval history and mostly published in German collections. The aim of this volume is to make available to a broader (academic) audience the most important recent insights of Bonifatian scholarship. The work is divided in four parts. Part 1 («Contexts») considers Boniface's biography, with special attention to his background and networks. Part 2 («Written Sources») focuses on Boniface's writings, teachings, pastoral activities, and efforts in Church reform. Part 3 («Spheres of Activity») concentrates specifically on his missionary activities on the Continent. Part 4 («Veneration and Afterlife») studies the development of Boniface's cult in the Middle Ages, and traces his reception in subsequent times. The volume concludes with the bibliography (p. 473-534), and an index of names, places, and concepts (p. 535-62). The papers by R. Schieffer, B. Yorke, J.T. Palmer, F. Lifshltz, E.V. Thornbury, M. Aaij (2), S. Godlove (2), R. Meens, M. Glatthaar, M.E. Moore, J.-H. Clay, L. Good, M. Mostert, P. Kehl, J. Raaijmakers and S. Weichlein are noted separately. (Nicolas De Maeyer)
Riduci
Argomenti e indici Scheda N: 42 - 11464
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/a-companion-to-boniface/768364
Werner Affeldt Untersuchungen zur Königserhebung Pippins. Das Papsttum und die Begründung des karolingischen Königtums im Jahre 751 FMS 14
(1980)
95-187
Abstract
Per illuminare gli avvenimenti e le forze che condussero all'unzione regale di Pipino il Breve tramite Bonifacio, l'A. riesamina accuratamente tutte le fonti dell'VIII sec. e qualcuna del IX: le
Continuationes Fredegarii , gli
Annales regni Francorum , la
Clausula (o Nota) de unctione Pippini , il
Liber pontificalis , due
Vitae di Burcardo vescovo di Würzburg (BHL 1483-4), la
Vita Bonifacii di Villibaldo (BHL 1400). I primi tre testi sono il fondamento dell'indagine, che verte in particolare sul significato della petizione inviata da Pipino a Roma e della risposta di papa Zaccaria; infine si passano in rassegna i giudizi espressi dalla storiografia moderna su questi avvenimenti
Riduci
Recensioni e segnalazioni
Argomenti e indici Scheda N: 3 - 5667; 4 - 5187
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-untersuchungen-zur-königserhebung-pippins-das-pap/250877
*
Gerd Althoff Strategien und Methoden der Christianisierung einer kriegerischen Gesellschaft Credo. Christianisierung Europas im Mittelalter cur. Christoph Stiegemann - Martin Kroker - Wolfgang Walter , Petersberg, Imhof 2013 pp. 558, I 310-20 tavv.
Abstract
L'A. propone una lettura politica delle missioni di cristianizzazione medievali, ponendo l'accento non solo sul rapporto tra chiesa e governatori promotori dei viaggi di evangelizzazione, ma anche sulle modalità di persuasione per la conversione dei nuovi popoli, che dovevano constare anche di rapporti diplomatici, interculturali e di potere con le élite pagane. La discussione verte su fonti quali l'
Historia ecclesiastica di Beda, la
Vita Willibrordi di Alcuino, le lettere di Bonifacio-Winfrid e di Gregorio Magno, la
Vita Bonifatii di Villibaldo, la
Vita Ottonis di Ebbone di Bamberga, la
Vita Anskarii di Rimberto e i
Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum di Adamo di Brema. (Marianna Cerno)
Riduci
Argomenti e indici Missioni Anskarius (Anscharius, Ansgarius) Hammaburgensis et Bremensis archiepiscopus . ca. 801, m. 3-2-865 Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-754 Otto Babenbergensis episcopus Willibrordus Traiectensis episcopus n. 658, m. 739 Adam Bremensis m. 1081/1085 ,
Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
Vita sancti Willibrordi Traiectensis episcopi (Domino eximio, venerabili atque laudabili Beornraedo archiepiscopo, humilis levita Alcuine salutem... Delatis ad nos vestrae excellentiae litteris, in quibus vestrum agnoscens in Domino studium et diuturnam in lege eius meditationem... Fuit in Brittannia insula, provintia Northanhumbrana, quidam pater familias genere Saxo et nomine Wilgils, religiosam in Christo cum coniuge et omni domu sua, sicut post signis patefactum est, vitam agens... ) Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
Historia ecclesiastica gentis Anglorum (Vilfridus hic magnus requiescit corpore praesul) Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 ,
Epistolae [37] Ebbo Montis Sancti Michaelis monachus v. 1151, m. 16/18-5-1163 ,
Vita Ottonis episcopi Babenbergensis [1151-1159[ ([Omne quod agimus ... inde deterius excaecatur[. Scripturus [itaque[ gesta... Igitur ex provincia Alamannorum b. Otto... Igitur senescente iam mundo... Cum infatigabilem domini ac patris... ) Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604 ,
Registrum epistolarum Rimbertus Hamburgensis et Bremensis archiepiscopus n. 830 ca., m. 11-6-888 ,
Vita Anskarii (Dominis sanctissimis... Diu per Domini gratiam pastoris boni munere... Cuius (al.: «Bb. patris Anskarii») religionis sanctitas, divina largiente gratia... ) Willibaldus Moguntinus presbyter fl. 760 ca. ,
Vita sancti Bonifatii (Dominis ss. ... Lullo et Megingozo... Praecepto piae paternitatis vestrae... Inlustrem igitur ac vere beatam s. Bonifatii summi pontificis... ) Scheda N: 37 - 10780
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-strategien-und-methoden-der-christianisierung-ein/688516
*
Angelsächsisches Erbe in München. Anglo-Saxon Heritage in Munich. Angelsächsische Handschriften, Schreiber und Autoren aus den Beständen der Bayerischen Staatsbibliothek in München. Anglo-Saxon Manuscripts, Scribes and Authors from the Collections of the Bavarian State Library in Munich cur. Hans Sauer , Wien-Berlin-Bruxelles-Frankfurt a.M.-Bern-New York-Oxford, P. Lang 2005 pp. 119 tavv.
Abstract
Aus Anlass der Münchener Tagung der International Society of Anglo-Saxonists im Jahr 2005 (mit dem Thema «England und der Kontinent») wurde eine Ausstellung vom 1. bis zum 24. August organisiert, in der Handschriften der Bayerischen Staatsbibliothek ausgestellt wurden, die entweder aus dem angelsächsischen England stammten oder Bezüge zum angelsächsischen Raum zwischen 450 und 1066 aufweisen. Dem vorliegenden Ausstellungskatalog geht eine Einleitung von C. Schreiber («Introduction: Anglo-Saxon Heritage in the Bavarian State Library», S. 13-31) voraus. Hierin beschreibt sie zunächst die Ursprünge der Missionierung Bayerns mit Hinweisen auf Eustasius v. Luxueil, Emmeram v. Regensburg, Rupert v. Salzburg oder Corbinian v. Freising und - nicht zu vergessen - Bonifaz, beleuchtet die ersten bayerischen Klostergründungen wie St. Peter (Salzburg), St. Emmeram (Regensburg), Weihenstephan (bei Freising), Wessobrunn, Tegernsee und Benediktbeuern, erörtert die Verbreitung der angelsächsischen Schrift auf dem Kontinent, insb. im Südosten Deutschlands, bzw. die deutsch-insulare Schriftprovinz und analysiert im Anschluss die angelsächsischen (kulturellen) Einflüsse im Allgemeinen wie z. B. auf die karolingische Reform oder im Rahmen der Rezeption angelsächsischer Autoren in Bayern. Abschließend skizziert die Vf. die Geschichte der Bayerischen Staatsbibliothek und deren Handschriftenbestand. Im folgenden illustrierten Katalog (von B. Ebersperger und A. Schröcker), der eine kodikologische, paläographische sowie inhaltliche Beschreibung (dt. und engl.) der Textzeugen mit Verweisen auf Sekundärliteratur enthält, werden die ausgestellten Handschriften in vier Gruppen eingeteilt: Angelsächsische Hss.: lat. 29270/2 (Ende VII. Jh.):
Evangelia (Lc); 29270/9 (Anfang VIII. Jh.):
Evangelia (Io); 29336/1 (Ende X. Jh./Anfang XI. Jh.):
Psychomachia des Prudentius; kontinentale Hss. in angelsächsischer Schrift: lat. 6237 (a. 764/783):
Homiliae in Ezechielem Gregors d. Gr.; 6433 (a. 764/783): Florilegium; 6297 (um 783):
Moralia in Iob Gregors d. Gr.; 14653 (3. Drittel VIII. Jh.):
Tractatus in evangelium Iohannis des Augustinus; 14641 (Ende VIII. Jh.):
Tabulae paschales ,
Annales Fuldenses antiquissimi ; 6298 (Ende VIII. Jh.):
Homiliae des Caesarius v. Arles; 14210 (1. Drittel IX. Jh.):
De institutione clericorum des Hrabanus Maurus; kontinentale Hs. mit altenglischen Glossen: germ. 187 III (1. Drittel IX. Jh.):
Glossarium (
Werden II ); angelsächsische Autoren: lat. 13581 (um 820):
Explanatio Apocalypsis des Alcuin,
Epistulae Alcuini ; 12741 (a. 830-834):
Biblia ; 6407 (Anfang IX. Jh.):
De rhetorica und
De dialectica des Alcuin; 14614 (um 820):
Sermo de passione Domini des Candidus,
Expositio in ecclesiasten des Alcuin; 6389 (3. Viertel IX. Jh.):
De locis sanctis des Beda,
Sermo de passione Domini des Candidus; 18120 (Mitte XI. Jh.):
Homiliarium evangelii libri II des Beda; 14387 (Mitte IX. Jh.):
De orthographia des Beda; 14725 (1. Viertel IX. Jh.):
De temporum ratione des Beda; 23486 (XI. Jh.):
De laude virginitatis metrica des Aldhelm; 19440 (2. Hälfte/3. Viertel XI. Jh.): Varia grammatica et theologica; 15817 (2. Viertel IX. Jh.): die Predigten
De pastoribus und
De ovibus des Augustinus,
Vita s. Cuthberti ; 1086 (1. Viertel IX. Jh.):
Vita s. Bonifatii des Willibald,
Vitae ss. Willibaldi et Wunnibaldi des Hugeburc; 8112 (Ende VIII. Jh./2. Viertel IX. Jh.) und 830 (a. 1497):
Epistulae des Bonifaz. In einem eigenen Abschnitt (
Manuscripts of Bede's Historia ecclesiastica gentis Anglorum in the Bayerische Staatsbibliothek, Munich , S. 89-100) widmet sich J.A. Westgard den Münchner Überlieferungsträgern der
Historia ecclesiastica des Beda unter inhaltlichen und kodikologischen Gesichtspunkten, wobei auch die Provenienz berücksichtigt sowie auf Sekundärliteratur verwiesen wird: lat. 118 (a. 1549): auch die
Historia Hierosolimitana des Jacques de Vitry; lat. 1207 (olim 18198; a. 1477/1479): auch
Chronicon de duabus civitatibus des Otto v. Freising, die Goldene Bulle Karls IV. Abschließend gibt der Vf. noch eine Auflistung der Münchner Handschriften, in denen die
Historia ecclesiastica des Beda fragmentarisch überliefert ist: lat. 701 (XIV. Jh.); 4547 (XI. Jh.); 5257a (XIII. Jh.); 13100 (XII./XIII. Jh.); 13501 (XIV. Jh.); 14603 (XVI. Jh.); 22254 (XII. Jh.); 23486 (XI. Jh.); 23622 (XIII. Jh.); 27405 (1. Hälfte XVI. Jh.). Eine Bibliographie sowie eine Karte der angelsächsischen Missionstätigkeit auf deutschem Boden runden den Band ab. (Michael Bachmann)
Riduci
Argomenti e indici München, Cataloghi di manoscritti Annales Fuldenses antiquissimi Apocalypsis, Biblia sacra, FORTLEBEN Benediktbeuern, Benedettini Biblia sacra, FORTLEBEN Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-754 Computo e calendari Corbinianus Frisingensis episcopus m. 725 Cuthbertus Lindisfarnensis episcopus n. 634 ca., m. 687 Ecclesiastes, Biblia sacra, FORTLEBEN Emmerammus in Baioaria episcopus et martyr VII-VIII saec. Eustasius Luxoviensis abbas m. 629 Evangelia, Biblia sacra, FORTLEBEN Filosofia e teologia Florilegia Grammatica Hiezechiel, Biblia sacra, FORTLEBEN Iob, Biblia sacra, FORTLEBEN Lessicografia Lucas, Biblia sacra, FORTLEBEN Missioni Regensburg, Benedettini Rupertus Wormatiensis et Salisburgensis ep. Salzburg, Benedettini Salzburg, Hirsau, Congregazione benedettina di Tegernsee, Benedettini Weihenstephan, Benedettini Wessobrunn, Benedettini Willibaldus Eichstetensis episcopus n. ca. 700, m. 7-7-787 Wynnebaldus Heidenheimensis abbas m. 761 Adamnanus Hiiensis abbas n. 623/624, m. 23-9-704 ,
De locis sanctis Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
De dialectica (Me lege, qui veterum cupias cognoscere sensus... ) Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
Disputatio de rhetorica et de virtutibus Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
Epistolae Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
Explanatio Apocalypsis per interrogationem et responsionem (?) Alcuinus n. 730/735, m. 19-5-804 ,
Expositio in Ecclesiasten Aldhelmus Scireburnensis episcopus n. 640 ca., m. 25-5-709 ,
Carmen de virginitate (et De octo principalibus vitiis) Augustinus Aurelius, Fortleben ,
Sermones Augustinus Aurelius, Fortleben ,
Tractatus in Evangelium Iohannis Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
De locis sanctis [retractatio ex opere Adamnani] (Descripsi breviter finesque situsque locorum... ) Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
De orthographia Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
De temporum ratione Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
Historia ecclesiastica gentis Anglorum (Vilfridus hic magnus requiescit corpore praesul) Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
Homeliarum evangelii libri II Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 ,
Epistolae [37] Caesarius Arelatensis episcopus n. 470 ca., m. 27-8-542 ,
Sermones [238] Candidus v. 793, m. 804 ca. ,
Expositio de passione Domini Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604 ,
Homiliae in Hiezechihelem Gregorius I papa n. 540 ca., m. 604 ,
Moralia in Iob Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
De institutione clericorum [una cum epistola praefatoria ad Haistulfum archiepiscopum ] (Ecclesia ergo Dei catholica, quae per totum orbem dilatata diffunditur... Cum te, sancte pater, pro merito summe pietatis plurimi venerentur... ) Hugeburc monacha fl. 778 ,
Vita sancti Willibaldi (Venerandis immoque in Christo carissimis omnibus... Primum igitur venerabilem summique Dei sacerdotis atque pontificis primordium... ) Hugeburc monacha fl. 778 ,
Vita sancti Wynnebaldi (Originem vitae exordiumque virtutum... ) Iacobus de Vitriaco n. 1160/1170, m. 1-5-1240 ,
Historia Hierosolymitana abbreviata [a. 1216-1223/1224, libri duo: I «Historia orientalis»; II «Historia occidentalis» ] (Terra sancta promissionis, Deo amabilis et sanctis angelis venerabilis et universo mundo admirabilis, a Deo electa Cum igitur orientalis ecclesia, que quondam a finibus terre uenit audire sapientiam Salomonis) Karolus IV imperator n. 14-5-1316, m. 29-11-1378 ,
Bulla aurea Otto I Frisingensis episcopus n. 1111 ca., m. 22-9-1158 ,
Chronica de duabus civitatibus (Petivit vestra imperialis maiestas a nostra parvitate, quatenus liber, qui ante aliquot annos de mutatione rerum a nobis ob nubilosa tempora conscriptum est... Gestarum rerum ab Adam protoplasto usque ad tempus nostrum seri Prudentius, Fortleben ,
Psychomachia Willibaldus Moguntinus presbyter fl. 760 ca. ,
Vita sancti Bonifatii (Dominis ss. ... Lullo et Megingozo... Praecepto piae paternitatis vestrae... Inlustrem igitur ac vere beatam s. Bonifatii summi pontificis... )
Luoghi: Baviera Benediktbeuern Freising Germania Regensburg Salzburg Tegernsee Weihenstephan Wessobrunn
Manoscritti
München, Bayerische Staatsbibliothek, Cgm 187 III München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 29270/2 (olim 29155e) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 29270/9 (olim 29155d) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 830 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 118 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 1207 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6433 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6298 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 29336/1 (olim 29031b) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 15817 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14387 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6407 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 8112 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14725 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 19440 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 22254 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 1086 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 23486 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6237 (Fris. 37) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 13581 (Rat. Dom. 181) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14641 (Em. G 25) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 4547 «Alani Homiliarium» München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6297 (Fris. 97) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14614 (Em. F 117) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 12741 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14653 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 6389 (Fris. 189) München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 13501 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14210 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 18120 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 701 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 5257a München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 13100 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 14603 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 23622 München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 27405 Scheda N: 28 - 11898
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/angelsächsisches-erbe-in-münchen-anglo-saxon-herit/505648
*
Arnold Angenendt Mission und Opfer Credo. Christianisierung Europas im Mittelalter cur. Christoph Stiegemann - Martin Kroker - Wolfgang Walter , Petersberg, Imhof 2013 pp. 558, I 67-74 tavv.
Abstract
Il saggio presenta il concetto di «vittima» nel cristianesimo.
... Leggi tutto Il saggio presenta il concetto di «vittima» nel cristianesimo. Dopo un preambolo generale sulla presenza della «vittima» nella storia religiosa, che propone qualche esempio relativo a diverse religioni non cristiane, l'A. si sofferma sulla figura di Gesù, sul cui sacrificio si impernia il messaggio evangelico. Mostra dunque come questo concetto si inserisca nel contesto culturale altomedievale e nell'ambito delle missioni in particolare, illustrando alcune posizioni della critica a riguardo. La presentazione menziona gli
Annales regni Francorum , la
Vita Liudgeri di Altfrido, la
Vita Vulframmi , il
Chronicon di Tietmaro, i capitolari di Carlo Magno, le lettere di Bonifacio-Winfrid, la
Vita Bonifatii di Villibaldo, la
Vita Ottonis Bambergensis e il
De exordiis di Valafrido Strabone. (Marianna Cerno)
Riduci
Argomenti e indici Missioni Annales regni Francorum Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-754 Liudgerus Monasteriensis episcopus m. 809 Otto Babenbergensis episcopus Vulframnus Senonensis episcopus m. ante 704 Altfridus Monasteriensis episcopus n. post 800, m. 12-4-849/22-4-849 ,
Vita sancti Liudgeri episcopi Mimigardefordensis (Altfridus gratia Dei episcopus... Petitioni vestrae idcirco consensum praebui... Vitam s. Liudgeri ratum duxi altius repetendum... Fuit in diebus Radbodi... ) Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 ,
Epistolae [37] Karolus Magnus rex n. 742, m. 28-1-814 ,
Capitularia Thietmarus Merseburgensis episcopus n. 25-7-975, m. 1-12-1018 ,
Chronicon Walahfridus Strabo n. 808/809, m. 18-8-849 ,
Libellus de exordiis et incrementis quarundam in observationibus ecclesiasticis rerum Willibaldus Moguntinus presbyter fl. 760 ca. ,
Vita sancti Bonifatii (Dominis ss. ... Lullo et Megingozo... Praecepto piae paternitatis vestrae... Inlustrem igitur ac vere beatam s. Bonifatii summi pontificis... ) Scheda N: 37 - 10782
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-mission-und-opfer/688499
Richard Antoni Fiktive Romreisen in der Karolingerzeit MLJ 43
(2008)
177-83
Abstract
Si esamina il racconto del pellegrinaggio a Roma descritto nella
Vita sancti Pirmini . Confronti e paralleli vengono segnalati con altre agiografie coeve: quella di Massimino di Treviri, il
Liber sancti Bonifatii di Villibaldo di Magonza, quella di Villibaldo di Eichstätt di Hugeburc di Heidenheim, quella di Filippo di Celle.
Riduci
Argomenti e indici Scheda N: 31 - 6188
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-fiktive-romreisen-in-der-karolingerzeit/572316
*
Girolamo Arnaldi Bonifacio e Carlomagno Girolamo Arnaldi Il papato e Roma da Gregorio Magno ai papi forestieri cur. Giulia Barone - Lidia Capo - Andrea Antonio Verardi , Roma, Istituto storico italiano per il medio evo 2020 (Nuovi studi storici 118) pp. XXV-854, 229-53
Abstract
Già pubblicato in
I problemi dell'Occidente nel secolo VIII. Spoleto 6-12 aprile 1972 Spoleto (Perugia) 1973 pp. 15-39. Si tratta del discorso inaugurale della settimana spoletina del 1972, corredata anche della discussione (pp. 242-53) cui presero parte O. Bertolini, K.F. Werner e F.-L. Ganshof. Bonifacio, considerato tradizionalmente missionario e riformatore di successo, nelle lettere lamenta i suoi fallimenti. Inoltre di lui non si fa menzione nell'
Historia ecclesiastica di Beda mentre solo poche righe gli sono dedicate nella vita di Gregorio II nel
Liber pontificalis (la sua vita, a opera di Villibaldo doveva sopperire a questa assenza di resoconti). L'A. formula alcune riflessioni sul contesto di partenza di Bonifacio, l'Inghilterra; sulla chiesa di Roma che, se da un lato inizia a incentrare i suoi sforzi sull'Occidente, dall'altro non è in grado di promuovere e gestire l'attività missionaria; sui rapporti di Bonifacio con Carlo Martello, Carlomanno e Pipino. (Maddalena Betti)
Riduci
Argomenti e indici Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-754 Carolus Maiordomus n. 688/689, m. 22-10-741 Gregorius II papa sedit 715-731, m. 11-2-731 Liber pontificalis Pippinus Francorum rex n. 714/715, m. 24-9-768 Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
Historia ecclesiastica gentis Anglorum (Vilfridus hic magnus requiescit corpore praesul) Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 ,
Epistolae [37] Willibaldus Moguntinus presbyter fl. 760 ca. ,
Vita sancti Bonifatii (Dominis ss. ... Lullo et Megingozo... Praecepto piae paternitatis vestrae... Inlustrem igitur ac vere beatam s. Bonifatii summi pontificis... )
Scheda N: 43 - 733
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-bonifacio-e-carlomagno/786115
Judith Beall The Barbarian Ethos: The «Germania», «Beowulf» and the «Life of Saint Boniface» The Middle Ages in Texts and Texture. Reflections on Medieval Sources cur. Jason Kahn Glenn , Toronto, University of Toronto Press 2011 pp. XVIII-358, 33-43
Abstract
Sul passaggio dei valori religiosi del cristianesimo alla sfera culturale tedesca
Riduci
Recensioni e segnalazioni
Argomenti e indici Scheda N: 37 - 4299
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-the-barbarian-ethos-the-germania-beowulf-and-the-/689474
*
Gereon Becht-Jördens Sturmi oder Bonifatius? Ein Konflikt im Zeitalter der anianischen Reform um Identität und monastisches Selbstverständnis im Spiegel der Altartituli des Hrabanus Maurus für die Salvatorbasilika zu Fulda Hrabanus Maurus in Fulda. Mit eine Hrabanus Maurus-Bibliographie (1979-2009) cur. Marc-Aeilkò Aris - Susana Bullido del Barrio , Frankfurt a.M., J. Knecht 2010 (Fuldaer Studien. Schriftenreihe der Theologischen Facultät Fulda 13) pp. 349, 123-87 carte
Abstract
I
tituli metrici delle dedicazioni degli altari a Fulda sono lo specchio dell'evoluzione della concezione teologica del monastero. Da essi si evince non solo la consuetudine rituale locale, che vede contrapposti i due patroni Sturmi e Bonifacio, ma anche il modo in cui la storia e la politica entrano sempre di più nella vita religiosa di Fulda, a parziale scapito del primato dell'ascesi. Così si possono distinguere anche le intenzioni e le concezioni in evoluzione di Rabano: i suoi
tituli infatti sono trasmessi in due redazioni. La prima versione si legge nell'
opus geminum Vita Aegilis di Bruno Candido, mentre la più recente si trova in alcuni
carmina dello stesso Rabano. Quattro appendici completano lo studio: riflessioni sulla tradizione manoscritta della
Vita Aegilis (si ricordano le menzioni dei cataloghi di Fulda Vat. Pal. lat. 1928; Paris, BNF, n.a. lat. 643; Basel, UB, F III 42; l'A. annuncia anche la preparazione di un catalogo di frammenti provenienti da Fulda); una discussione sul ms. dei
carmina di Rabano Einsiedeln, Stiftsbibl., 266; la trascrizione delle due redazioni dei
tituli di Rabano, la più antica tratta appunto dalla
Vita Aegilis di Bruno Candido, la più recente compresa nei
carmina 31-40 di Rabano, trascritti dal citato codice Einsiedeln 266 e dall'edizione a stampa di Iohannes Albinus (Mainz 1617) realizzata da un perduto codice di Fulda; infine uno studio sulle fonti letterarie (fondamentale risulta proprio la
Vita Aegilis di Bruno Candido) che hanno ispirato la basilica del Salvatore, della quale si forniscono anche due piantine. (Marianna Cerno)
Riduci
Argomenti e indici Manoscritti
Scheda N: 32 - 1994
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-sturmi-oder-bonifatius-ein-konflikt-im-zeitalter-/595761
*
Benedetto XVI I maestri. Padri e scrittori del primo millennio Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana 2009 pp. 101 tavv. 26
Abstract
Libretto di carattere divulgativo che ripropone il contenuto di alcune udienze tenute da Benedetto XVI nel 2009, nelle quali il pontefice ha illustrato alcune grandi personalità cristiane del primo millennio. Ogni personaggio viene presentato nel proprio contesto storico e di lui si delineano i caratteri fondamentali del pensiero religioso, con eventuale accenno alle relative opere letterarie, al fine di attualizzarne i contenuti e renderli applicabili alla vita quotidiana. I personaggi trattati sono i greci Giovanni Climaco, di cui si illustra la
Scala Paradisi ; Germano di Costantinopoli e Giovanni Damasceno nel contesto della crisi iconoclastica; Teodoro Studita e la sua concezione del monachesimo; Cirillo e Metodio evangelizzatori degli Slavi. Per l'ambito latino si passano in rassegna Beda il Venerabile, con una trattazione sulle comuni radici cristiane dell'Europa multietnica (si cita l'
Historia ecclesiastica gentis Anglorum ); Bonifacio, l'apostolo dei Germani (si ricordano le
Vitae di Willibaldo e Otlone, ma anche le sue
Epistolae ); Ambrogio Autperto con la sua descrizione della lotta fra virtù e vizi e la sua riflessione mariologica (si illustrano il
Conflictus , il
De cupiditate e il
Commento all'Apocalisse ); Rabano Mauro e la sua esperienza di fede 'a tutto tondo' (si citano il
De laudibus sanctae crucis , i
Carmina a uso liturgico, l'
Epistola I, la
Praefatio Commentariorum in Matthaeum , il
De disciplina ecclesiastica , il
De institutione clericorum ); e Giovanni Scoto Eriugena, di cui si esaminano il pensiero teologico e il metodo esegetico a partire dalle
Expositiones in Hierarchiam coelestem e dal
De divisione naturae . Il volume è corredato da illustrazioni a colori che riproducono opere artistiche (pitture, vetrate, bronzi, mosaici) e miniature dai mss. London, BL, Add. 39943; Cotton Tiberius C.II; Paris, BNF, lat. 1618; Lisboa, BN, Alc. 394; Douai, BM, 340/1; Chantilly, Musée Condé, 722/1196 (versione francese dello
Speculum historiale di Vincenzo di Beauvais), Vat. Barb. lat. 2724; Bamberg, SB, Misc. Lit. 1. (Marianna Cerno)
Riduci
Argomenti e indici Filosofia e teologia Bonifatius (Winifridus) Moguntinus episcopus n. 675 ca., m. 5-6-754 Cyrillus et Methodius Slavorum apostoli Cyrillus Slavorum apostolus n. 15-2-826/14-2-827, m. 14-2-869 Germanus I Constantinopolitanus patriarcha n. 631/649, m. 729/733 Iohannes Damascenus n. 650 ca., m. 4-12-750 Theodorus Studita abbas n. 759, m. 826 Ambrosius Autpertus m. 30-1-784 ,
Expositio in Apocalypsin (Sanctorum Ecclesia, quae corpus sui Redemptoris est, cuius tu quoque pontificalis ordinis primatum sortitus est, inter cetera sua miracula verbo praedicationis eminet... Dei omnipotentis inlustratione afflatus, eiusque muneris la Ambrosius Autpertus m. 30-1-784 ,
Libellus de conflictu vitiorum atque virtutum (Apostolica vox clamat per orbem, atque in procinctu fidei positis, ne securitate torpeant, dicit: «Omnes qui pie volunt vivere... patientur». Et ecce quia Christianitas in suis principibus iam religiosa... ) Ambrosius Autpertus m. 30-1-784 ,
Sermo de cupiditate (Sanctorum Ecclesiam, fratres carissimi, esse Dei agrum quis dubitet, cum Apostolus clamet: «Dei agricoltura estis» et Dominus in Evangelio de iacto semine testatur... ) Beda Venerabilis n. 672/673 ca., m. 26-5-735 ,
Historia ecclesiastica gentis Anglorum (Vilfridus hic magnus requiescit corpore praesul) Bonifatius n. 675 ca., m. 5-6-754 ,
Epistolae [37] Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
Carmina Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
Commentarium in Matthaeum [una cum epistola praefatoria ad Haistulfum archiepiscopum ] (Expositionem scripturus in evangelium beati Matthaei, opportunum esse iudicavi ... Liber generationis - (Augustinus:) Quo exordio suo satis ostendit, gen Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
De ecclesiastica disciplina [una cum epistola praefatoria ad Reginaldum ] (Quadam die dum quietus ab omni mundano negotio in cellula mea sederem... Sed quia et scientiae plenitudinem, et vitae rectitudinem... ) Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
De institutione clericorum [una cum epistola praefatoria ad Haistulfum archiepiscopum ] (Ecclesia ergo Dei catholica, quae per totum orbem dilatata diffunditur... Cum te, sancte pater, pro merito summe pietatis plurimi venerentur... ) Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
Epistolae Hrabanus Maurus n. 780 ca., m. 4-2-856 ,
In honorem sanctae crucis [una cum epistola praefatoria ad Hattonem ] (Sedis apostolicae princeps, lux aurea Romae... Librum sanctae crucis, quem te adhortante inchoavi... Ast soboles Domini et Dominus dominantium ubique, hic... Hortatur nos Iohannes Climacus n. 575 ca., m. 650 ca. ,
Scala paradisi Iohannes Scottus Eriugena n. 810 ca., m. post 877 ,
Expositiones in Caelestem hierarchiam Iohannes Scottus Eriugena n. 810 ca., m. post 877 ,
Periphyseon Othlo Sancti Emmerammi Ratisponensis monachus n. 1010 ca., m. post 23-11-1070 ,
Vita sancti Bonifacii (Petitionibus vestris, fratres Fuldenses, prout scientiae meae permisit parvitas... Cum gens Anglorum sacrae fidei iugo per s. Gregorii papae apostolatum... ) Vincentius Bellovacensis n. 1190 ca., m. 1264 ca. ,
Speculum historiale Willibaldus Moguntinus presbyter fl. 760 ca. ,
Vita sancti Bonifatii (Dominis ss. ... Lullo et Megingozo... Praecepto piae paternitatis vestrae... Inlustrem igitur ac vere beatam s. Bonifatii summi pontificis... ) Manoscritti
Bamberg, Staatsbibliothek, Lit. 1 (A.II.52) Chantilly, Bibliothèque et Archives du Château, 722 (1196) Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Barb. lat. 2724 Douai, Bibliothèque Marceline Desbordes-Valmore (olim Bibliothèque Municipale), 340 Lisboa, Biblioteca Nacional de Portugal, Alc. 426 (CCCXCIV) London, British Library, Cotton Tiberius C. II London, British Library, Yates Thompson 26 Paris, Bibliothèque Nationale de France, lat. 1618 Scheda N: 32 - 4629
Permalink: http://www.mirabileweb.it/mel/-i-maestri-padri-e-scrittori-del-primo-millennio/589375