Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Fies. 77
Silloge di scritti di Bernardo di Clairvaux e di testi agiografici a lui relativi
ca. 1463; orig. Firenze; prov. Badia Fiesolana (Fiesole, Firenze), San Bartolomeo, abbazia (postea OSB, deinde CRLat)
; Cosimo de' Medici (1389-1464) Codice del gruppo commissionato da Cosimo il Vecchio per la Badia. Sul verso del foglio di guardia iniziale, dopo un sommario indice del contenuto, è vergata la memoria del dono ricevuto: Quanta sit observantia divini cultus et in hos religiosos viros canonicos regulares beneficentia clarissimi viri Cosme de Medicis tum he sacre edes ab eo magnificentissime condite tum hoc volumen Bernardi sanctissimi (...) suis sumptibus comparata documenta esse possint .
I. ff. 1-98 - Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 , Sermones per annum 128
II. ff. 98v-134 - Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 , Sermones de diversis 125
III. ff. 134-177v - Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 , Sermones varii 9
IV. ff. 178-179 Alessandro III papa, quattro lettere sulla canonizzazione di Bernardo
V. ff. 179-232 - Gaufridus Autissiodorensis n. 1114/1120, m. post 1200 , Vita prima sancti Bernardi Claraevallensis abbatis duae recensiones (= BHL 1217-1218-1219-1220-1221)
Prefatio domini Guilielmi abbatis in vita beati Bernardi abbatis Clarevallensis abbatis prol., additamentum lib. I, prol. inc. Scripturus vitam servi tui ad honorem nominis tui - expl. iam ergo adiuvante Domino propositum aggrediamur inc. Bernardus Burgundie partibus Fontanis oppido patris sui oriundus fuit - expl. sapientia vincens malitiam, patientia impatientiam, superbiam humilitate subscriptio Burkardi inc. Prescriptum opus quod de vita sanctissimi viri Bernardi Clarevallis abbatis conscriptum est - expl. quantum, sicut iam dictum est, licuit optimo pictori sed preoccupato lib. II, prol. inc. Virorum illustrium gesta nonnulli scriptorum laudibus attollentes - expl. excessus insipientie obedientie excusabit affectus inc. Ea tempestate Honorius papa viam universe carnis ingressus est - expl. reversa est inter regem et principem tranquillitatis et pacis desiderata serenitas lib. III, prol. inc. Clarissimi patris nostri Bernadi Clarevallensis abbatis memoriam viri insignes - expl. ordini ipsi ipsius temporis series narrationis obsequitur inc. Innumeris quidem signis atque miraculis - expl. secundus, ut premissum est in prefatione, libellus aliquanta narrabit lib. IV inc. Sicut sermone super cantica canticorum vigesimo quarto - expl. quam impossibile omnia comprehendi lib. V, ep. ded. inc. Illustri domino et reverendo patri Eschilo - expl. non exigendum ab homine quod non accepit inc. Cum post tantos labores ac sudores Dominus dilecto suo Bernardo Clarevallis abbatis - expl. et tu super omnia Deus benedictus in secula addit. inc. In memoria eterna iustus Domini constitutus - expl. quam a vite corruptionibus alienus. Deo gratias Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 : Vitanote L'aggiunta finale è impaginata come cap. 23 dell'opera; allo stesso modo, i due sermoni che seguono sono presentati come capp. 24 e 25.
VI. ff. 232-235 - Gaufridus Autissiodorensis n. 1114/1120, m. post 1200 , Sermones , Sermo in anniversario obitus sancti Bernardi (= BHL 1229)
Sermo domini Gaufridi abbatis in anniversario sancti Bernardi abbatisinc. Quam dulcis hodie, dilectissimi, devotis filiis paterna debet esse memoria - expl. glorie redditorem Iesum Christum Dominum nostrum, qui cum Patre et Spiritu Sancto unus est super omnia Deus benedictus in secula Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 : Sermo
VII. ff. 235-238 - Sermo in memoriam sancti Bernardi Claraevallensis abb. (= BHL 1230)
Sermo a sancto Hylario Arelatensi episcopo de beato honorato olim editus et detractis versibus aliquantis ad beati patris nostri memoriam assumptusinc. Agnoscite, dilectissimi, diem publicis fidelium memoriis consecratum - expl. aliquatenus obtinere mereamur Bernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 : Sermo
VIII. f. 238r-v Sermone sulla morte di Bernardoinc. Arripit sibi calamum que et animum preripuit rememoratio eius - expl. et erat planctus magnus valde tit. finale Explicit liber quintus et ultimus de Legenda sancti Bernardi abbatis de ClaravalleBernardus Claraevallensis abbas n. 1090 ca., m. 20-8-1153 : Sermonote Sermone anepigrafo e non registrato in BHL, posto a conclusione della leggenda di Bernardo come concepita in questo codice, a quanto dichiara la titolatura finale (la stessa successione di materiali si riscontra nel ms. Pl. 21 dext. 1).
IX. ff. 239-247 - Bernardus Claraevallensis abbas pseudo , Meditationes piissimae de cognitione humanae conditionis
bibliografia
Bandini, Leopoldina , III , 23-31; D'Ancona, La miniatura fiorentina , I p. 300